İdrarda Kan Görülmesi

İdrarda kan görülmesi (hematüri), mesane kanserinin en sık görülen belirtisidir. Hematüri, idrarda kırmızı veya pembe renk değişikliği ile kendini gösterir.  İdrarda kan mesane kanseri başta olmak üzere böbrek ve idrar yollarıyla ilgili hastalıkların bir işareti olabilir. Ancak, idrarda kan, mutlaka mesane kanseri olduğu anlamına da gelmez. İdrar yolu enfeksiyonu ve taşları gibi başka idrar yolu hastalıkları da buna neden olabilir. Bu yüzden idrarda kan varsa mutlaka bir doktora danışılması önemlidir.

İdrarda Kan Görülmesi

İdrarda Kan Görülmesi Mesane Kanseri Mi?

Mesane kanserinde idrarda kan görülen tek belirti olabilir. Kanama genellikle gözle görülür kanama (makroskopik hematüri) şeklinde olur, yani kişi idrarını yaparken veya idrarında kan gördüğünü fark eder. Ancak bazen, kanama sadece idrar  tahlilinde (mikroskopik hematüri) tespit edilir, yani idrarda gözle görülür bir kanama yoktur, ancak laboratuvar testleriyle fark edilir.  Mesane kanseriyle ilişkili kanama genellikle ağrısız ve pıhtılıdır, ancak bazen idrar yaparken hafif bir rahatsızlık hissi olabilir.

İdrarda Kan Görülmesi Mesane Kanseri Dışında Hangi Durumlarda Görülür?

İdrarda kan, mesane kanseri belirtisi olabilir, ancak idrarda kanın görülmesinin birçok farklı nedeni olabilir. Hematüri, mikroskobik (gözle görülmeyen) veya makroskobik (gözle görülebilen) olabilir. İdrarda kanın varlığı, böbrekler, üreterler, mesane, prostat ve üretrayı etkileyen çeşitli hastalıkların bir belirtisi olabilir.

Mesane kanseri dışında idrarda kanın görülebileceği bazı diğer durumlar şunlardır;

Böbrek Taşları 

Böbreklerde oluşan taşlar (veya idrar yollarındaki taşlar), idrar yolunu tahriş edebilir ve kanamaya neden olabilir. Taşlar hareket ettikçe idrarda kan görülebilir, bazen bu kanama şiddetli olabilir.

İdrar Yolu Enfeksiyonları (İYE)

İdrar yolu enfeksiyonları, mesane (sistit), üretra (üretrit) veya böbrekleri (piyelonefrit) etkileyebilir. Enfeksiyon sonucu idrar yolu dokularında iltihaplanma ve kanama meydana gelebilir.

İdrarda kan ile birlikte sık idrara çıkma, yanma hissi, ateş gibi enfeksiyon belirtileri de görülebilir.

Prostat Sorunları

Prostatit (prostatın iltihaplanması) veya iyi huylu prostat büyümesi (BPH), idrar yolunu tıkayarak idrarın zor yapılmasına ve kanamaya yol açabilir. BPH nedeniyle prostatın büyümesi idrarın zor yapılmasına ve bazen kanamaya neden olabilir.

Prostat kanseri de idrarda kanamaya neden olabilir, bu da prostat sorunlarının yaygın bir belirtisidir.

Yaralanmalar

Böbrekler, mesane, üreter veya üretra üzerindeki herhangi bir travma (örneğin, kazalar, düşmeler veya cerrahi müdahaleler) kanamaya neden olabilir. Sporcular da özellikle kontakt sporlarla uğraşıyorlarsa, mesane veya böbrek yaralanmaları sonucu idrarda kan görebilirler.

İdrar Yolu Tıkanıklıkları ve Darlıkları

Üretra darlıkları veya idrar yollarındaki tıkanıklıklar, idrarın akışını engelleyebilir ve böbreklerde basınca yol açarak kanamaya neden olabilir. Bu durum, idrarın zorlukla yapılmasına ve kanlı idrara neden olabilir.

Böbrek Enfeksiyonları (Piyelonefrit)

Böbreklerin enfekte olması durumunda (piyelonefrit), idrarda kan görülebilir. Bu enfeksiyon genellikle bakteriyel kökenlidir ve böbreklerde şişlik, ağrı, ateş ve idrarda kan gibi belirtilerle kendini gösterebilir.

Kanama Bozuklukları

Kan pıhtılaşma bozuklukları (örneğin, hemofili, vitamin K eksikliği, antikoagülan ilaç kullanımı) idrar yollarındaki küçük kan damarlarının kırılmasına ve kanamaya neden olabilir.

Kanama bozuklukları sonucu, vücutta daha kolay morarma ve kanama olabilir, idrarda da kan görülebilir.

Vaskülit (Kan damarlarının iltihaplanması)

Vaskülit, kan damarlarının iltihaplanması, idrar yollarında kanamaya yol açabilir. Örneğin, HSP (Henoch-Schönlein purpura) gibi bazı vaskülit hastalıkları, böbrekleri etkileyerek idrarda kan görülmesine neden olabilir.

İlaçlar ve Toksinler

Bazı ilaçlar ve kimyasal maddeler, böbreklerdeki dokuları tahriş ederek kanamaya neden olabilir. Özellikle non-steroidal anti-inflamatuar ilaçlar (NSAID’ler), bazı antikoagülanlar (kan sulandırıcılar), kanser tedavisinde kullanılan ilaçlar ve bazı antibiyotikler idrar yollarında kanamaya yol açabilir.

Hidronefroz

Hidronefroz, böbreklerde idrarın birikmesi sonucu böbreklerde şişme meydana gelmesidir. Bu durum, idrar yolu tıkanıklığına bağlı olarak idrarın böbreklerde birikmesine ve kanamaya yol açabilir.

Böbrek Tümörleri 

Mesane kanseri dışında, böbrek kanseri veya üreter kanseri gibi diğer idrar yolu tümörleri de idrarda kanın görülmesine yol açabilir. Bu durumlar, genellikle kanserin ilerlemiş aşamalarında kanamaya neden olabilir.

Aşırı Fiziksel Aktivite

Yoğun egzersiz veya fiziksel aktiviteler, idrar yollarında mikroskobik kanamaya yol açabilir. “Egzersizle ilgili hematüri” olarak bilinen bu durum, özellikle uzun süreli koşularda ve ağır egzersizlerde görülebilir.

İdrarda Kan Görmek Ne Anlama Gelir?

İdrarda kan görmek, idrarın içinde normalden fazla kırmızı kan hücresinin bulunması durumudur. Bu, idrarın renginin kırmızı, pembe veya kahverengiye dönmesine yol açabilir. Hematüri, çeşitli sağlık problemlerinin belirtisi olabilir ve mutlaka bir doktora başvurulması gereken bir durumdur.

İdrarda Kan Görülmesi Hangi Hastalıkların Belirtisi Olabilir?

İdrarda kan görülmesi, pek çok farklı sağlık sorununa işaret edebilir. Bunlar arasında:

• İdrar Yolu Enfeksiyonları (İYE),
• Böbrek Taşları (Nefrolitiyazis),
• Mesane Kanseri,
• Böbrek Kanseri,
• Prostat Hastalıkları (Prostat büyümesi, Prostat kanseri, Prostatit)
• Yaralanmalar,
• Kanama Bozuklukları (Örneğin Hemofili),
• Vaskülit (Kan Damarlarının İltihaplanması),
• Bazı İlaçlar ve Toksinler

İdrarda Kanın Gözle Görülmesi Ne Anlama Gelir?

Eğer idrarda görülen kan, gözle görülebilecek kadar fazlaysa, bu duruma Makroskobik Hematuria denir. Bu, genellikle daha ciddi bir sorunun belirtisidir ve hemen bir doktora başvurulması gerekir. Kanama, idrarın rengini kırmızı, pembe veya kahverengiye dönüştürebilir.

Mikroskobik Hematüri Nedir?

Mikroskobik hematüri, idrarda kanın mikroskopla tespit edilebileceği ancak gözle görülemeyecek kadar az olduğu durumdur. Bu tür hematüri genellikle rutin bir idrar testi sırasında keşfedilir. Mikroskobik hematüri, çoğu zaman belirgin bir semptom göstermez, ancak yine de altta yatan bir hastalığın belirtisi olabilir.

İdrarda Kan Görülmesi Her Zaman Ciddi Midir?

İdrarda kan görmek, ciddi bir durumu işaret edebileceği gibi, bazen geçici ve basit bir durumu da ifade edebilir. Örneğin, böbrek taşları, idrar yolu enfeksiyonları veya aşırı egzersiz gibi durumlar idrarda kanamaya neden olabilir. Ancak, kanama devam ediyorsa, şiddetliyse veya diğer belirtilerle birlikte (Örneğin Ağrı, Ateş, İdrar Yaparken Yanma) görülüyorsa, bir sağlık profesyoneline başvurmak önemlidir.

İdrarda Kan Görülünce Ne Yapılmalıdır?

İdrarda kan görmek, mutlaka doktor tarafından değerlendirilmesi gereken bir durumdur. Öncelikle bir İdrar Testi yapılır ve kanamanın miktarı ile türü belirlenir. Doktorunuz ayrıca görüntüleme yöntemleri (Ultrason, CT Taraması, Sistoskopi) veya gerekirse biyopsi gibi ileri testler isteyebilir. Kanamanın kaynağının belirlenmesi, uygun tedavi yöntemlerinin uygulanabilmesi için gereklidir.

İdrarda Kan Görülmesi Hamilelikte Normal Midir?

Hamilelik sırasında idrarda kan görülmesi, genellikle normal değildir. Ancak, gebeliğin ilerleyen dönemlerinde rahmin büyümesi veya idrar yollarına bası yapması nedeniyle hafif kanamalar olabilir. Ancak, idrarda kanama, enfeksiyon, böbrek taşları, idrar yolu enfeksiyonları veya diğer sağlık sorunlarının belirtisi olabilir. Hamilelik sırasında idrarda kan görmek ciddi bir sorundur ve derhal doktor kontrolü gerektirir.

İdrarda Kanama Tedavi Edilmezse Ne Olur?

Tedavi edilmediği takdirde, idrarda kanama, altta yatan ciddi bir hastalığın belirtisi olabilir. Örneğin, kanser, böbrek hastalıkları veya kanama bozuklukları gibi durumlar tedavi edilmezse ilerleyebilir. Erken teşhis ve tedavi, genellikle daha iyi sonuçlar verir, bu yüzden idrarda kan görmek ciddi bir belirtidir ve tıbbi değerlendirme gerektirir.

İdrarda Kan Görülmesi Durumunda Hangi Testler Yapılır?

İdrarda kan görüldüğünde genellikle şu testler yapılır:

• İdrar Testi (İdrar Tahlili): Kanın miktarını ve türünü belirlemek.
• Ultrasonografi: Böbrekler, mesane ve idrar yollarının görüntülenmesi için yapılır.
• BT Taraması veya MR: Daha detaylı görüntüleme yöntemleri.
• Sistoskopi: Mesanenin doğrudan gözlemlenmesi için yapılır.
• Prostat Muayenesi ve PSA Testi: Prostatla ilgili sorunları değerlendirmek.
• Böbrek Biyopsisi: Böbrek hastalıklarını daha detaylı incelemek için yapılabilir.

İdrarda Kanama Geçici Olabilir Mi?

Evet, idrarda kanama bazen geçici olabilir ve belirli durumlarla ilişkili olabilir. Örneğin, aşırı egzersiz yapmak, idrar yolu enfeksiyonları veya hafif travmalar geçici kanamaya yol açabilir. Ancak bu durum devam ediyorsa veya tekrarlıyorsa, altta yatan nedenin araştırılması önemlidir.

İdrarda Kan Görülmesi Durumunda Ne Yapılmalıdır?

İdrarda kan görülmesi durumunda, hemen bir doktora başvurulmalıdır. İdrarda kanama, çeşitli sağlık sorunlarının belirtisi olabilir ve altta yatan nedenin belirlenmesi önemlidir. Doktor, ilk olarak idrar testi yaparak kanın miktarını ve türünü inceleyecek, ardından daha ileri tetkikler gerekebilir. Bu testler arasında ultrasonografi, tomografi, sistoskopi veya böbrek biyopsisi gibi görüntüleme yöntemleri yer alabilir. Ayrıca, idrar yolu enfeksiyonları, böbrek taşları, prostat problemleri veya kanser gibi olasılıkları dışlamak için detaylı bir inceleme yapılacaktır. İdrarda kan görmek ciddi bir durumu işaret edebileceğinden, erken teşhis ve tedavi için zaman kaybetmeden profesyonel tıbbi yardım alınmalıdır.

İdrarda kan görmek, önemli bir belirtidir ve hemen tıbbi değerlendirme gerektirir. Kanama, birçok farklı nedene bağlı olabileceği için, altta yatan nedeni belirlemek için doktorun aşağıdaki testleri yapması gerekebilir:

1. İdrar testi (idrar tahlili): Kanın miktarını ve mikroskobik özelliklerini belirler.
2. Ultrasonografi veya BT taraması: Böbrekler, mesane ve diğer idrar yolları hakkında bilgi verir.
3. Sistoskopi: Mesane içini doğrudan görmek için yapılan bir testtir, mesane kanseri gibi hastalıkları teşhis etmek için kullanılır.
4. Böbrek biyopsisi: Böbrek hastalıklarının daha ileri düzeyde değerlendirilmesi için yapılabilir.
5. Prostat muayenesi ve PSA testi: Prostat hastalıklarını değerlendirmek için yapılır.

Sonuç olarak, idrarda kan görmek ciddi bir durum olabilir, ancak mesane kanseri dışında pek çok farklı hastalık da bu durumu tetikleyebilir. Erken teşhis ve uygun tedavi için bir sağlık profesyoneline başvurmak önemlidir. İdrarda kan görmek, çok çeşitli sağlık sorunlarının belirtisi olabilir ve her zaman dikkatle değerlendirilmelidir. Hematüri, bazen geçici olabilir ancak sıklıkla altta yatan daha ciddi bir durumu işaret eder. Eğer idrarda kan görüyorsanız, hemen bir doktora başvurmanız önemlidir.

Kaynak: https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/blood-in-urine/symptoms-causes/syc-20353432

Prof. Dr. Yusuf İLBEY

Üroloji Doktoru