Mesane kanseri evreleri, hastalığın tedavisinde seçilecek olan yöntemi belirlemede önemlidir. Mesane kanseri tanısı konduktan hemen sonra yapılması gereken ilk iş, hastalığın evresini yani kanserin mesane içinde ve dışında ne kadar yayıldığını tespit etmektir. Evrelemenin amacı hastalığın başka organlara yayılmadığını, yayılmışsa da ne kadar uzağa yayıldığını saptamaktır. Bunun için yapılan işlemlere evreleme denir.
Mesane Kanseri Evreleri Nasıl Tespit Edilir?
Mesane kanserinin evrelemesi için hastanın anestezi altında muayenesi, TUR-mesane ameliyatı patoloji sonucu ve tomografi veya MR gibi görüntüleme yöntemleri kullanılır.
Mesane Kanseri Evrelemesi Hangi Amaç İçin Yapılır?
Mesane kanserinde evrelemenin amacı uygulanacak olan tedaviyi belirlemektir. Uygulanacak tedavi seçiminde kanserin evresi çok önemlidir. Örneğin kanser mesanenin kas tabakasını tuttuysa mesanenin çıkarılması gerekirken, tutmadıysa çıkarılması gerekmez.
Mesane kanserin evrelemesinde şu soruların cevabı aranır;
- Kanserin kökü mesane duvarında ne kadar derinlere uzanmakta?
- Mesane kanseri, mesane duvarını oluşturan kas tabakasını tutmuş mu, tutmamış mı?
- Kanser mesane dışına çıkıp komşu organ ve dokulara ulaşmış mı?
- Kanser mesaneye komşu lenf düğümlerine yayılmış mı?
- Kanser akciğer ya da kemikler gibi uzak organlara yayılmış mı?
TNM Sınıflamasına Göre Mesane Kanseri Evreleri
Tümör, Lenf Düğümü, Metastaz Sınıflandırması (TNM): Union International Contre le Cancer (UICC) tarafından onaylanan 2009 TNM sınıflandırması 2017’de güncellendi, ancak mesane tümörleriyle ilgili herhangi bir değişiklik yapılmadı.3 temel bilgiye dayanır.
- T: ana (birincil) tümörün mesane duvarı boyunca ne kadar büyüdüğünü ve yakın dokulara dönüşüp büyümediğini açıklar.
N: mesaneye yakın lenf düğümlerine yayılan kanseri gösterir. Lenf düğümleri, kanserlerin genellikle ilk önce yayıldığı, fasulye büyüklüğünde bağışıklık sistemi hücreleri koleksiyonlarıdır.
M: kanserin akciğerler veya karaciğer gibi diğer organlar veya mesaneye yakın olmayan lenf düğümleri gibi uzak bölgelere yayılıp yayılmadığını (metastaz yapıp yapmadığını) gösterir.
T, N ve M’den sonraki sayılar veya harfler, bu faktörlerin her biri hakkında daha fazla ayrıntı sağlar. Daha yüksek sayılar, kanserin daha ilerlemiş olduğu anlamına gelir. Bir kişinin T, N ve M kategorileri belirlendikten sonra, genellikle ameliyattan sonra, nihai bir evre belirlenir.
Kural olarak, sayı ne kadar düşükse, kanser o kadar az yayılmıştır. Evre IV gibi daha yüksek bir sayı, daha ilerlemiş bir kanser anlamına gelir. Ve bir aşamada, daha önceki bir harf daha düşük bir aşama anlamına gelir. Benzer aşamaları olan kanserler benzer bir görünüme sahip olma eğilimindedir ve genellikle aynı şekilde tedavi edilir.
Aşağıdaki tablodaki evreleme sistemi kesinleşmiş patolojik evrelemeyi ifade eder. Fizik muayene, biyopsi, görüntüleme testleri sonuçları ve ameliyat sonu patolojik verilere dayanır. Bu evreleme sadece ameliyattan önce yapılan analiz verilerine göre saptanan klinik evrelemeden daha kesin bir evrelemedir
Mesane Kanseri TNM Evrelemesi (2017)
T – Tümör
TX: Tümör değerlendirilemez
T0: Tümörün varlığı ile ilgili kanıtı yok
Ta: Non-invaziv-Yayılmamış papiller karsinom
Tis: Karsinoma İn-sutu: “düz-flat tümör”
T1: Tümör subepitelyal bağ dokusuna invaze olmuş, yayılmış
T2: Tümör kas tabakasına yayılmış
T2a:Tümör kas tabakasının yarısına kadar yayılmıştır
T2b:Tümör derin kas tabakasına yani yarı tabakasından fazlasına yayılmıştır
T3: Tümör mesane dışına taşmış, perivezikal dokuya yayılmış
T3a: Mikroskobik ölçüde mesane dışına taşmış
T3b: Makroskopik-gözle görülebilecek tarzda mesane dışına taşmış (ekstravezikal kitle)
T4: Tümör aşağıdakilerden herhangi birine yayılmış: prostat stroması, seminal veziküller,
uterus, vajina, pelvik duvar, karın duvarı
T4a: Tümör prostat stromasını, seminal vezikülleri, uterusu veya vajinaya yayılmış
T4b: Tümör pelvik duvarı veya karın duvarına yayılmış
N – Bölgesel lenf düğümleri
NX: Bölgesel lenf düğümleri değerlendirilemez
N0: Bölgesel lenf nodu metastazı yok
N1: Pelviste tek bir lenf düğümünde metastaz (hipogastrik, obturator, eksternal iliak veya
presakral)
N2: Gerçek pelviste birden fazla bölgesel lenf düğümünde metastaz (hipogastrik, obturatör,
eksternal iliak veya presakral)
N3: Yaygın iliak lenf düğümlerinde metastaz
M – Uzak Metastaz
M0: Uzak metastaz yok
M1a: Bölgesel olmayan lenf düğümlerine metastaz
M1b: Diğer uzak alanlara ve organlara metastaz
T1’in alt sınıflandırması: T1’in alt kategorilere ayrılması kanserin gidişatını ve tedaviyi belirlemede önemli katkısı olabileceği bildirilmiştir. Lamina propriaya derinliği ve kapsamının prognostik değeri olduğu gösterilmiştir. En son 2016’da Dünya Sağlık Örgütü (WHO) sınıflandırmasına göre kullanımı önerilmektedir.
Rakamlara Göre Mesane Kanseri Evreleri
Bir dizi bulgu ve test sonucu ile belirlenir. Testler, fiziksel muayeneler, biyopsi ve görüntüleme testlerinin tümünün sonuçlarına bağlı olarak kanser evresi saptanır.
Amerika NCCN kılavuzlarındaki kanser sınıflamasına (TNM sınıflaması) göre; bu kanser türünde 4 ana evre vardır.
Evre 0
Diğer kanser tiplerinden farklı olarak, mesane kanserlerinde Evre 0 evresi vardır. Bu evrede kanser lenf bezlerine veya uzak organlara sıçramamıştır. İki grupta incelenir.
- Evre 0a: Bu evrede idrar torbasının içinde bir veya daha fazla papiller kanser olabilir. Kanser yüzeyel epitel tabakasındadır. (Derinlere invazyon yapmamıştır)
- Evre 0is: Bu evrede mesane içine doğru papiller büyüyen değil, idrar torbası yüzeyel hücreleri yatay büyüyen kanser hücreleri vardır. Bu kanserlere “karsinoma in situ” adı verilir. Bu tip kanserler çok saldırgan seyreder.
Evre 1
Bu evrede kanser yüzeyel epitel tabakasının bir alt tabakasına yani subepitelyal dokuya geçmiştir. Kas tabakasına geçiş olmamıştır.
Bu evrede lenf bezlerine veya uzak organlara sıçrama olmamıştır.
Evre 2
Bu evrede kanser kas tabakasına kadar ilerlemiştir. Kanser lenf bezlerine veya uzak organlara sıçramamıştır.
Evre 3
Bu evre iki grupta incelenir.
- Evre 3A: Kanser, kasların derinindeki yağlı tabakaya veya çevre organlara (prostat/ vajina) yayılmıştır. Bölgesel lenf nodlarına en fazla 1 adet metastaz yapmıştır. Uzak organ veya (>1) lenf nodu metastazı yoktur.
- Evre 3B: Kanser pelvik veya üst pelvik lenf nodlarına çok sayıda metastaz yapmıştır. Uzak organ metastazı veya common iliak damarlar üstü lenf nodu metastazı yoktur.
Evre 4
- Evre 4A: Kanser iliak damarların üstünde uzak lenf bezlerine de yayılmıştır. Organlara metastaz yoktur.
- Evre 4B: Kanser kemik, akciğer, karaciğer gibi organlara metastaz yapmıştır.
Kas Tabakası Tutulumuna Göre Mesane Kanseri Evreleri
Doktorunuz mesane kanseri evrenizi tanımlamak için aşağıdaki terimleri kullanabilir:
Kas invaziv olmayan mesane kanseri
Bu, kanser hücrelerinin yalnızca mesanenin iç astarında olduğu anlamına gelir. Mesanenin iç astarından geçerek daha derindeki kas tabakasına doğru büyümemişlerdir. Gelişiminin erken safhasındadır.
Kas invaziv olmayan mesane kanseri ve tedavisi hakkında daha fazlasını okuyun
Kas invazif mesane kanseri
Bu, kanserin mesanenin kas tabakasına veya kas tabakasına yayıldığı anlamına gelir.
Kas invaziv mesane kanseri hakkında bilgi edinin
Metastatik mesane kanseri
Metastatik mesane kanseri, kanserin mesaneden vücudun diğer bölgelerine yayıldığı anlamına gelir. Aynı zamanda ileri kanser olarak da adlandırılır. Mesane kanseri vücudun diğer bölgelerindeki lenf düğümlerine veya kemiklere, karaciğere veya akciğerlere yayılabilir.