Yapay Mesane Kimlere Yapılmaz?
Yapay mesane kimlere yapılmaz? Kimler yapay mesane için uygundur? Yapay mesane (yeni mesane, neobladder) her hasta için uygun olmayabilir ve belirli koşullara sahip hastalar için önerilmeyebilir. Yapay mesane uygulaması, çeşitli nedenlerden dolayı mesanenin tamamen çıkarılmasının gerektiği durumlarda düşünülür. Ancak, bazı durumlar ve sağlık koşulları, bu tür bir cerrahiyi uygun olmayan hale getirebilir.
Mesane Nedir?
Mesane, idrarı depolayan ve vücudun idrar atılımını kontrol eden bir organ olup, alt karın bölgesinde bulunur. İnsan vücudunda önemli bir rol oynar ve idrar yolu sisteminin bir parçasıdır. İşte mesanenin temel özellikleri ve işlevleri:
Mesanenin Özellikleri
Konum: Mesane, pelvik boşlukta, simetrik olarak alt karın bölgesinde, pubis kemiklerinin arkasında yer alır. Kadınlarda vajinanın önünde, erkeklerde ise prostat bezinin altında bulunur.
Yapı: Mesane, esneyebilir ve genişleyebilir bir kas dokusundan oluşur. İç yüzeyi bir dizi katmanlı doku (uroepitel) ile kaplıdır ve bu doku, idrarın içeriğini ve miktarını depolama kapasitesini yönetir.
Kapasite: Boşken yaklaşık 50-100 ml, doluyken ise yaklaşık 400-600 ml idrar depolayabilir. Ancak bu miktar kişiden kişiye değişebilir.
Mesanenin Görevleri
İdrar Depolama: Böbrekler tarafından üretilen idrar mesanede depolanır. Mesane, idrarın toplandığı ve idrarın belirli bir miktara ulaştığında vücuttan atılması için hazırlandığı bir rezervuar görevi görür.
İdrar Atılımı: Mesane dolduğunda, sinirler mesanenin duvarındaki kasları uyarır. Bu kaslar (detrusör kasları) kasılarak idrarın üretraya (idrar yolu) doğru itilir. Üretra boyunca idrarın vücuttan atılması sağlanır.
Kontrol ve Boşaltma: İdrar atımı, istemli ve istemsiz kas hareketleriyle kontrol edilir. Mesane kaslarının kasılması ve üretra sfinkterlerinin gevşemesi, idrarın dışarı çıkmasını sağlar.
Mesane Problemleri
Mesane, çeşitli sağlık sorunlarına yol açabilecek bir organ olabilir. İşte bazı yaygın mesane problemleri:
Mesane Enfeksiyonları: İdrar yolu enfeksiyonları, mesanede enfeksiyon ve iltihaba neden olabilir. Genellikle bakteriyel enfeksiyonlar nedeniyle oluşur ve ağrı, sık idrara çıkma ve yanma hissi gibi semptomlara yol açar.
Mesane Kanseri: Mesanedeki hücrelerin anormal şekilde büyümesi ve çoğalması sonucu oluşur. Semptomlar arasında kanlı idrar, sık idrara çıkma ve bel ağrısı bulunabilir.
İdrar Kaçırma: Mesane kontrolünün kaybı sonucu oluşan idrar kaçırma, hem stresle (karın içi basıncın arttığı durumlarda) hem de ani ve güçlü idrar yapma ihtiyacı sonucu olabilir.
Mesane Taşları: Mesanede oluşan sert mineral birikintileri, idrarın düzenli olarak boşaltılmaması nedeniyle oluşabilir ve ağrı, kanama ve idrar yollarında tıkanmalara yol açabilir.
Mesane Sarkması: Kadınlarda, mesanenin normal pozisyonundan kayması ve vajinaya doğru düşmesi. Genellikle doğum sonrası, yaşlılık veya pelvik destek dokularının zayıflaması sonucu ortaya çıkar.
Mesanenin sağlıklı işleyişi, genel idrar yolu sağlığı ve yaşam kalitesi için oldukça önemlidir. Herhangi bir mesane problemi yaşanıyorsa veya semptomlar varsa, bir sağlık profesyoneline danışmak önemlidir.
Mesane Kanseri: Mesane kanseri, mesane duvarındaki hücrelerin anormal şekilde büyüyüp çoğalmasıyla oluşan bir kanser türüdür. Mesane, idrarın depolandığı bir organ olduğu için mesane kanseri idrar yolu problemlerine ve çeşitli semptomlara neden olabilir.
Mesane Kanseri Belirtileri
Mesane kanseri belirtileri kişiden kişiye değişebilir, ancak sık görülen semptomlar şunlardır:
- Kanlı İdrar (Hematüri): İdrarda kan görülmesi.
- Sık İdrara Çıkma: Daha sık idrara çıkma ihtiyacı.
- Ağrılı İdrar Yapma: İdrar yaparken ağrı veya yanma hissi.
- Belirgin Olmayan Pelvik Ağrı: Alt karın bölgesinde rahatsızlık veya ağrı.
- İdrar Akışında Zayıflama: İdrar akışında zayıflama veya zorluk.
Mesane Kanseri Risk Faktörleri
Mesane kanserinin ortaya çıkma riskini artırabilecek faktörler şunlardır:
- Sigara İçmek: Sigara içmek, mesane kanseri riskini önemli ölçüde artırır.
- Kimyasal Maruziyet: Bazı endüstriyel kimyasal maddelere maruz kalmak, özellikle tekstil, kauçuk ve boya endüstrilerinde çalışanlar için risk oluşturabilir.
- Yaş: Mesane kanseri genellikle yaşlı bireylerde daha yaygındır.
- Cinsiyet: Erkeklerde mesane kanseri riski kadınlardan daha yüksektir.
- Aile Öyküsü: Ailede mesane kanseri öyküsü olması riski artırabilir.
- Kronik İdrar Yolu Enfeksiyonları: Uzun süreli idrar yolu enfeksiyonları ve irritasyonlar risk faktörleri arasında sayılabilir.
Mesane Kanserinde Tanı
Mesane kanseri teşhisi genellikle şu testlerle yapılır:
- İdrar Testleri: İdrarda kan veya anormal hücrelerin varlığını belirlemek için yapılan testler.
- Sistoskopi: Mesaneyi doğrudan incelemek için üretradan geçen bir tüp kullanılarak yapılan bir prosedür.
- Biyopsi: Sistoskopi sırasında mesaneden alınan örneklerin laboratuvar testleri.
- Görüntüleme Testleri: Bilgisayarlı tomografi (BT) taraması, manyetik rezonans görüntüleme (MRG) veya ultrason gibi yöntemler, kanserin yayılımını değerlendirmek için kullanılır.
Mesane Kanseri Tedavi Seçenekleri
Mesane kanserinin tedavi seçenekleri kanserin evresine, tipine ve hastanın genel sağlık durumuna göre değişebilir. Yaygın tedavi yöntemleri şunlardır:
- Cerrahi: Kanserli dokunun çıkarılması için yapılan operasyonlar. Mesanenin tamamının veya bir kısmının çıkarılması gerekebilir.
- Kemoterapi: Kanser hücrelerini öldürmek veya büyümelerini durdurmak için ilaç kullanımı.
- Radyoterapi: Kanserli hücreleri hedef alarak yüksek enerjili ışınlar kullanımı.
- İmmünoterapiler: Bağışıklık sisteminin kanserle savaşmasına yardımcı olan ilaçlar.
- Biyolojik Terapiler: Kanser hücrelerine özgü tedaviler ve hedefe yönelik terapiler.
İyileşme ve Takip
Mesane kanseri tedavisinin ardından düzenli takip ve kontroller önemlidir. Hastalar, tedavi sonrası kanserin tekrarlayıp tekrarlamadığını veya yeni bir tümör oluşup oluşmadığını izlemek için düzenli aralıklarla kontrol edilmelidir.
Mesane kanseri konusunda daha fazla bilgi ve kişisel değerlendirme için bir üroloji uzmanına başvurmanız önerilir. Uzmana danışarak tedavi seçenekleri, olası riskler ve iyileşme süreci hakkında detaylı bilgi alabilirsiniz.
Yapay Mesane Nedir?
Yapay Mesane
Neoblader (yapay mesane), mesane kanseri, mesane travması veya diğer nedenlerle mesanesini kaybetmiş olan hastalar için yapılan bir cerrahi işlemdir. Neoblader, hastanın idrarı depolamak ve atmak için doğal mesanenin yerine geçen yapay bir organ olarak tasarlanır. Bu prosedür, ürolojik cerrahinin ileri düzey bir uygulamasıdır ve hastanın yaşam kalitesini artırmayı hedefler.
Yapay Mesane Kimlere Yapılmaz?
- Mesane kanseri mesane içinde çok yaygın olan ve mesanenin içinin tamamen tümörle dolu olduğu hastalar.
- Mesane boynunda ve prostaik üretrada tümörü olan hastalar.
- Daha önce yüksek doz radyoterapi (ışın tedavisi) almış kişiler.
- Karaciğer yetmezliği olan hastalar.
- Kronik böbrek yetmezliği olan veya diyaliz tedavisi gören hastalar.
- Omurilik felci olan hastalar.
- Demans ve Alzheimer hastaları
- El becerileri olmayan ve elini kullanamayan hastalar.
- Bağırsak hastalıkları olan veya geniş çaplı bağırsak ameliyatı geçirmiş olan hastalar
- Önemli fiziksel engeli olan hastalar.
- Ameliyat sonrası yaşam tarzı değişikliklerine uyum sağlayacak psikolojik hazırlığa sahip olmayan hastalar.
- Ameliyat sonrası bakım ve desteğe ihtiyacı olan hastalar
Yapay Mesane Kimlere Yapılır?
Yapay mesane için öncelikle hastanın bu işlem için uygun olması gerekir. Mesane içindeki tümörün çok yaygın olmaması gerekir. Yine mesane boynu ve prostatik üretrada tümör olmaması önemlidir. Yoksa yapay mesanenin bağlandığı üretra adı verilen idrar kanalında tümörün nüks etme riski vardır.
Hastanın karaciğer ve böbrek fonksiyonlarının iyi olması gerekir. hastanın psikolojik ve nörolojik bir hastalığının olmaması da çok önemlidir. Yine gerektiğinde hastanın kendisine sonda takarak yapay mesanesini boşaltması gerekebileceğinden, bu işi yapabilecek el becerisine sahip olması ve ortopedik özürlü olmaması gerekir.
Sonuç olarak;
Yapay mesane uygulanabilirliği için, kişinin sağlık durumu ve diğer bireysel faktörlere bağlı olarak detaylı bir değerlendirme gerektirir. Bu nedenle, yapay mesane öncesi doktorunuzla detaylı bir şekilde konuşarak yapay mesanenin tüm riskleri ve avantajları değerlendirilmeli ve en uygun tedavi seçeneğini belirlenmelidir.
Prof. Dr. Yusuf İLBEY
Üroloji Doktoru