Metastatik Mesane Kanserinde Tedavi
Metastatik mesane kanserinde tedavi, hastalığın yayılımını kontrol altına almayı, yaşam süresini uzatmayı ve hastanın yaşam kalitesini artırmayı amaçlar. Metastatik mesane kanseri, mesanede başlayan ve vücudun diğer organlarına (lenf bezleri, kemikler, akciğerler, karaciğer gibi) yayılan ileri evre bir kanser türüdür. Mesane kanseri, mesanenin iç yüzeyini kaplayan hücrelerde anormal ve kontrolsüz hücre büyümesi sonucu oluşan bir kanser türüdür. Genellikle idrarda kan görülmesi (hematüri), sık idrara çıkma ve idrar yaparken ağrı gibi belirtilerle kendini gösterir. En yaygın türü ürotelyal karsinom olup, sigara kullanımı, kimyasal maddelere maruziyet ve kronik enfeksiyonlar gibi risk faktörleriyle ilişkilidir. Erken teşhis edildiğinde tedavi şansı yüksektir ve tedavi seçenekleri hastalığın evresine göre değişir.
Metastatik Mesane Kanseri Nedir?
Metastatik Mesane Kanserinde Tedavi
Metastatik mesane kanseri, kanserin mesane dışına yayılmasıyla ortaya çıkan ileri evre bir hastalıktır. Tedavi planı hastanın genel sağlık durumu, yaşı, ek hastalıkları ve kanserin yayılım derecesine göre belirlenir. Günümüzde kullanılan tedavi yöntemleri arasında kemoterapi, immünoterapi, hedefe yönelik tedaviler ve antikor ilaç konjugatları (ADC’ler) bulunur.
1. Kemoterapi: İlk Seçenek
Metastatik mesane kanserinde tedavi seçenekleri arasında en sık kullanılan tedavi platin bazlı kemoterapidir. Bu tedavi, kanser hücrelerini öldürerek hastalığın ilerlemesini yavaşlatır.
Metastatik mesane kanserinde tedavi: Öne çıkan kemoterapi seçenekleri;
- Sisplatin ve Gemcitabin kombinasyonu (GC)
- MVAC (Metotreksat, Vinblastin, Adriamisin, Sisplatin) rejimi
- Sisplatin kullanamayan hastalar için Karboplatin bazlı tedaviler
Yan etkiler:
Yorgunluk, mide bulantısı, saç dökülmesi ve bağışıklık sisteminin zayıflaması gibi etkiler görülebilir. Ancak bu etkileri hafifletmek için destekleyici tedaviler uygulanır.
Bağışıklık Sistemi Tedavileri (İmmünoterapi)
Metastatik mesane kanserinde tedavi seçenekleri arasında olan immünoterapi, vücudun bağışıklık sistemini güçlendirerek kanser hücreleriyle savaşmasını sağlar. Özellikle kemoterapi sonrası ilerleme gösteren veya kemoterapi alamayan hastalarda etkili olabilir.
Metastatik mesane kanserinde tedavi için kullanılan onaylı immünoterapi ilaçları;
- Pembrolizumab (Keytruda)
- Atezolizumab (Tecentriq)
- Nivolumab, Avelumab, Durvalumab
Avantajları:
- Daha uzun süreli yanıt sağlayabilir.
- Kemoterapiye kıyasla yan etkileri genellikle daha hafiftir.
- Özellikle bağışıklık sistemi güçlü olan hastalarda etkili olabilir.
Yan etkiler:
Bağışıklık sisteminin aşırı tepki vermesi sonucu bazı hastalarda cilt döküntüleri, ishal veya yorgunluk görülebilir.
Hedefe Yönelik Tedaviler (FGFR Mutasyonu Olan Hastalar İçin)
Bazı hastalarda FGFR2 veya FGFR3 gen mutasyonları bulunabilir. Bu mutasyonlar, kanserin büyümesini hızlandırır. Eğer test sonucunda bu mutasyon tespit edilirse, erdafitinib adlı ilaç kullanılabilir.
Erdafitinib (Balversa)
- Kanser hücrelerini hedef alarak büyümelerini engeller.
- Kemoterapi veya immünoterapiye yanıt vermeyen hastalar için etkili olabilir.
Yan etkiler
Gözde bulanıklık, yüksek fosfat seviyeleri ve mide sorunları görülebilir. Ancak düzenli takip ile kontrol edilebilir.
Antikor-İlaç Konjugatları (ADC’ler)
Metastatik mesane kanserinde tedavi seçenekleri arasında olan bu yeni nesil ilaçlar, kemoterapiyi doğrudan kanser hücrelerine yönlendirerek daha az yan etki ile daha etkili bir tedavi sunar.
Enfortumab Vedotin (Padcev)
- Kemoterapi ve immünoterapiden sonra progresyon gösteren hastalarda etkili.
- Yan etkileri daha az olabilir ve yaşam kalitesini artırabilir.
Sacituzumab Govitecan (Trodelvy)
- Daha önce birçok tedavi almış hastalarda umut vaat eden yeni bir seçenek.
Metastatik Mesane Kanserinde Tedavi Planı Nasıl Belirlenir?
Metastatik mesane kanseri olan hastalarda kişiye özel tedavi planı oluşturulur. Genel olarak:
Hastanın kemoterapiye uygun olup olmadığı değerlendirilir.
- Uygun olanlara sisplatin bazlı kemoterapi verilir.
- Uygun olmayanlara immünoterapi veya hedefe yönelik tedaviler önerilir.
İlk tedaviden sonra hastalığın nasıl ilerlediği takip edilir.
- Eğer hastalık ilerlerse, immünoterapi veya ADC tedavileri başlanabilir.
Hastanın genetik testleri incelenir.
- FGFR mutasyonu varsa, erdafitinib düşünülebilir.
Yaşam kalitesi korunmaya çalışılır.
- Yan etkileri en aza indirmek için destekleyici tedaviler sağlanır.
Sonuç
Eskiden metastatik mesane kanserinde tedavi seçenekleri oldukça sınırlıydı. Ancak artık immünoterapi, hedefe yönelik tedaviler ve ADC’ler ile hastalığın ilerlemesini yavaşlatmak ve yaşam süresini uzatmak mümkün. Tedaviye erken başlamak ve kişiye özel bir plan oluşturmak en iyi sonuçları sağlayacaktır. Tedavi sürecinde doktorunuzla açık bir iletişim kurarak size en uygun seçeneği belirleyebilirsiniz. Unutmayın, her geçen gün yeni tedavi yöntemleri geliştiriliyor ve umut verici sonuçlar elde ediliyor.
Prof. Dr. Yusuf İLBEY
Üroloji Doktoru
Kaynaklar: