Mesane Kanseri Ameliyatı Sonrası

Mesane kanseri ameliyatı sonrası süreç, yapılan ameliyatın türüne bağlı olarak değişir. Mesane kanserinde en sık uygulanan ameliyat türleri transüretral rezeksiyon (TUR-M) ve radikal sistektomi (mesanenin tamamen alınması) ameliyatlarıdır.

Mesane Kanseri Ameliyatı Sonrası Ağrı Olur Mu?

TUR-M sonrası, hafif veya orta derecede ağrı olabilir ve genellikle idrar yaparken yanma hissi ile birlikte görülür. Bu ağrılar genellikle birkaç gün içinde azalır ve basit ağrı kesicilerle kontrol altına alınabilir. Radikal sistektomi sonrası ise açık ameliyat olduğu için daha yoğun bir ağrı olabilir. Karın bölgesinde kesi yapıldığı için ilk günlerde hareket etmek zor olabilir, ancak hastanede güçlü ağrı kesicilerle ağrı yönetimi sağlanır. İlk birkaç hafta ağrı devam edebilir, ancak zamanla azalır ve hasta normal aktivitelerine dönebilir.

Mesane Kanseri Ameliyatı Sonrası Kanama Olur mu?

TUR-M sonrası, idrarda hafif kan görülmesi normaldir ve genellikle birkaç gün içinde azalır. Ancak yoğun veya uzun süren kanamalar olursa doktora başvurmak gerekir. Radikal sistektomi sonrası ise ameliyatın büyüklüğüne bağlı olarak kanama riski daha yüksektir. Cerrahi sırasında ve sonrasında kontrol altında tutulsa da, nadiren drenaj tüpünden veya idrar yolundan kanama görülebilir. Kanamanın aşırı olması veya uzun sürmesi durumunda doktor müdahalesi gerekebilir.

Mesane Kanseri Ameliyatından Sonra Hastanede Kalış Süresi

Mesane kanseri ameliyatı sonrası hastaneden taburculuk ameliyatın türüne göre değişir. TUR-M sonrası, hastanede kalış süresi genellikle 1-2 gündür. İşlem sonrası idrarda kanama olup olmadığı ve mesanenin iyileşme durumu takip edilir. Hasta kendini iyi hissettiğinde ve idrar yapmada ciddi bir sorun yaşamadığında taburcu edilir. Radikal sistektomi sonrası ise daha büyük bir cerrahi işlem olduğu için hastanede kalış süresi ortalama 7-10 gündür. Bu süreçte hastanın bağırsak hareketlerinin düzelmesi, yeni idrar yollarına adaptasyonu ve enfeksiyon riskinin kontrol altına alınması sağlanır.

Mesane Kanseri Ameliyatı ve Normal Hayata Dönüş

TUR-M sonrası, hastalar genellikle 1 hafta içinde günlük hayatlarına dönebilir. Ancak ağır fiziksel aktivitelerden ve ağır kaldırmaktan birkaç hafta kaçınılması önerilir. İdrarda hafif kanama veya yanma hissi birkaç gün sürebilir, ancak genellikle kısa sürede düzelir. Radikal sistektomi sonrası ise iyileşme süreci daha uzundur. Hastalar genellikle 4-6 hafta içinde normal aktivitelerine kademeli olarak dönebilir, ancak ağır işlerde çalışanlar için bu süre daha uzun olabilir. Yeni mesane (neobladder) veya idrar torbasına alışmak zaman alabilir ve bazı hastalar için pelvik taban egzersizleri önerilir.

Mesane Kanseri Ameliyatı Sonrası Dönemde Cinsellik 

TUR-M sonrası, genellikle cinsel fonksiyonlar etkilenmez ve hastalar kısa sürede cinsel yaşamlarına dönebilir. Ancak ameliyat sonrası idrarda hafif kanama veya yanma hissi nedeniyle birkaç gün cinsel ilişki önerilmez. Radikal sistektomi sonrası ise cinsel fonksiyonlar etkilenebilir. Erkeklerde, sinir koruyucu cerrahi yapılmadıysa sertleşme problemi görülebilir, ancak bazı hastalar için ilaç veya diğer tedavi yöntemleriyle bu durum yönetilebilir. Kadınlarda ise vajina kısalabilir ve pelvik cerrahiden dolayı cinsel ilişki sırasında his kaybı veya kuruluk oluşabilir. Cinsel hayata dönüş süresi kişiden kişiye değişse de, genellikle ameliyattan 4-6 hafta sonra doktor onayıyla başlanabilir.

Mesane Kanseri Ameliyatı Sonrası İdrar Kontrolü

TUR-M sonrası, mesane kasları ve idrar yolu genellikle zarar görmediği için idrar kontrolü etkilenmez. Ancak ameliyat sonrası ilk birkaç gün idrar yaparken yanma, sık idrara çıkma veya hafif kaçırma gibi geçici şikayetler görülebilir. Bu belirtiler genellikle kısa sürede düzelir. Radikal sistektomi sonrası ise idrar kontrolü tamamen değişir, çünkü mesane alındığı için hastaya yeni bir idrar yolu oluşturulur. Neobladder (yeni mesane) yapılan hastalar başlangıçta idrar tutmada zorluk yaşayabilir ve idrarı boşaltmayı öğrenmeleri zaman alabilir. İleal konduit (idrar torbası) takılan hastalar ise idrarlarını bir torba aracılığıyla toplar ve bu torbayı düzenli olarak boşaltmaları gerekir. Her iki durumda da hastalar zamanla yeni idrar sistemine uyum sağlar, ancak başlangıçta gece idrar kaçırma veya idrar boşaltma güçlüğü yaşanabilir.

Mesane Kanseri Ameliyatı Sonrası Beslenme ve Yaşam Tarzı

TUR-M sonrası, hastalar normal beslenme düzenlerine hızla dönebilir, ancak bol su tüketmek mesanenin temizlenmesine yardımcı olur. İdrarda yanma veya tahrişi azaltmak için baharatlı yiyecekler, alkol ve kafein bir süre sınırlandırılabilir. Sigara içmek mesane kanseri riskini artırdığı için kesinlikle bırakılmalıdır. Radikal sistektomi sonrası, sindirim sistemi ameliyattan etkilendiği için ilk günlerde sıvı gıdalarla başlanır ve kademeli olarak katı gıdalara geçilir. Kabızlığı önlemek için lifli gıdalar tüketmek önemlidir. Bağışıklık sistemini güçlü tutmak için sağlıklı ve dengeli beslenme önerilir. Ayrıca, hastalar ağır kaldırmaktan ve aşırı fiziksel efordan kaçınmalı, ancak hafif yürüyüşler gibi aktivitelerle iyileşme sürecini desteklemelidir. Sigara ve alkol kullanımı tamamen bırakılmalı, düzenli kontroller aksatılmamalıdır.

Mesane Kanseri Ameliyatında Sonra Kontroller

Mesane kanseri ameliyatı sonrası kontroller hastalığın evresine ve türüne göre değişir. TUR-M sonrası, mesane kanseri tekrarlayabileceği için hastalar düzenli olarak takip edilmelidir. İlk yıl içinde genellikle her 3 ayda bir sistoskopi (mesane içinin kamera ile incelenmesi) yapılır. Eğer nüks görülmezse, kontrol sıklığı yılda 1-2 defaya kadar düşebilir. Ayrıca, doktorun önerdiği şekilde idrar testleri ve görüntüleme yöntemleriyle de takip edilir. Radikal sistektomi sonrası, kanserin tekrarlama riskine karşı ilk 2 yıl boyunca her 3-6 ayda bir fizik muayene, kan testleri, böbrek fonksiyon testleri ve görüntüleme tetkikleri (BT, MR veya ultrason) yapılır. 2-5 yıl arasında kontroller daha seyrekleşebilir, ancak hastaların ömür boyu düzenli doktor takibinde olması önemlidir. İdrar yollarının sağlıklı çalıştığını kontrol etmek için ürolojik testler de gerekebilir.

Sonuç

Mesane kanseri ameliyatı sonrası süreç, yapılan cerrahinin türüne bağlı olarak değişse de, her iki durumda da dikkatli bir takip ve yaşam tarzı değişiklikleri gerektirir. TUR-M sonrası, hastalar genellikle kısa sürede normal hayatlarına dönebilirken, radikal sistektomi sonrası iyileşme süreci daha uzun ve adaptasyon gerektirir. İdrar kontrolü, cinsel yaşam ve beslenme gibi konularda hastaların sabırlı olması ve doktorun önerilerine uyması önemlidir. Ayrıca, kanserin tekrarlama riski nedeniyle düzenli kontroller aksatılmamalıdır. Sağlıklı beslenme, sigaranın bırakılması ve düzenli fiziksel aktivite gibi yaşam tarzı değişiklikleri, ameliyat sonrası dönemde hastaların genel sağlığını koruyarak uzun vadede daha kaliteli bir yaşam sürmelerine yardımcı olabilir.

Prof. Dr. Yusuf İLBEY

Üroloji Doktoru

Kaynaklar:

1. https://www.cancerresearchuk.org/about-cancer/bladder-cancer/treatment/invasive/surgery/after-surgery
2. https://www.royalmarsden.nhs.uk/private-care/news-and-blogs/bladder-cancer-guide-recovery-after-treatment