Mesane Kanseri Ameliyatı

Mesane kanseri ameliyatı veya mesane tümörü ameliyatı, kanserin evresine ve yayılma durumuna göre farklı cerrahi yöntemlerle gerçekleştirilir, bu süreçte mesanenin tamamının alınması veya tümörün çıkarılması gibi seçenekler bulunabilir.

Mesane kanseri (tümör), idrar kesesinin kötü huylu (malign) bir hastalığıdır. Tedavisi hastalığın evresine göre farklılık gösterir. Erken evrede mesane kanseri, mesane kasına yayılmadan endoskopik olarak tümörün çıkarılması (TUR-M) ve tedavi sonrası mesane içine kemoterapi verilmesi ile tedavi edilebilir. Ancak hastalık ilerlemişse, daha büyük cerrahi müdahaleler gereklidir, örneğin radikal sistektomi (mesanenin tümüyle alınması) ve ileal loop ya da yapay mesane gibi işlemler uygulanabilir.

Mesane Kanserinin Nedenleri

Mesane kanseri, ürolojik kanserler arasında sık görülmektedir ve özellikle 65 yaş üzeri erkeklerde daha fazla rastlanır. Ancak sigara içme oranlarının artmasıyla daha erken yaşlarda da görülebilmektedir. Mesane kanserine yol açan faktörler şunlardır:

Sigara içme: Mesane kanserinin en önemli nedeni olup, tüm vakaların 1/3’ü sigara ile ilişkilidir. Sigara içenlerde mesane kanseri riski 4 kat artar.

Kimyasallar: Anilin boyaları, 2-naftilamin, 4-naftilamin, benziidin, o-toludin gibi kimyasallar mesane kanserine yol açabilir.

Mesleki karsinojenler: Boya, tekstil, kauçuk ve plastik sektörlerinde çalışanlar yüksek risk altındadır.

Radyoterapi: Mesane bölgesine radyoterapi uygulanan hastalarda kanser gelişme riski artar.

Kemoterapi ilaçları: Siklofosfamid ve cisplatin gibi kanser tedavisinde kullanılan ilaçlar mesane kanserine neden olabilir.

Şeker hastalığı: Uzun süreli tip-2 diyabet, mesane kanseri riskini artırır.

Sürekli sonda kullanımı: Felç nedeniyle uzun süre sonda kullanan hastalar için mesane kanseri riski yüksektir.

Enfeksiyonlar: Sık tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonları, mesane kanseri için risk faktörü olabilir.

Mesane taşları: Uzun süreli mesane taşları, mesanede tahrişe yol açarak kanser riskini artırabilir.

Schistosomiasis: Schistosoma parazitinin yol açtığı enfeksiyonlar, mesane kanserine neden olabilir.

Mesane Kanserinin Belirtileri

Mesane kanserinin belirti ve bulguları şunlardır;

• İdrarda kan: En yaygın belirtisi, ağrısız idrarda kan görülmesidir. Sigara içen erkeklerde daha sıktır.
• Acil idrara çıkma hissi: Ani bir idrar yapma isteği (urgency).
• İdrar yaparken ağrı (dizüri): Özellikle karsinoma in situ (CIS) vakalarında yaygındır.
• Kemik ağrıları, kilo kaybı ve bacaklarda şişlik: İleri evre mesane kanserinin metastaz belirtileridir.

Mesane Kanseri Nasıl Teşhis Edilir?

Mesane kanseri teşhisi için yapılan testler:

Anamnez: Hastanın tıbbi geçmişi ve semptomları hakkında detaylı bilgi alınır.

İdrar mikroskopisi: İdrarda kan olup olmadığı kontrol edilir.

İdrar sitolojisi: Kanser hücrelerinin varlığı incelenir.

Sistoskopi: Mesanenin endoskopik olarak incelenmesidir, tümörlerin yerini, büyüklüğünü ve sayısını gösterir.

Ultrasonografi (USG): Mesanede tümör olup olmadığı tespit edilir.

BT/MR: Tümörün çevre organlara yayılıp yayılmadığı kontrol edilir.

Sintigrafi: Kemiklere yayılım olup olmadığı araştırılır.

Mesane Kanseri Ameliyatı

Mesane Tümörü Ameliyatı

Mesane kanseri ameliyatı, kanserin evresine ve hastanın genel sağlık durumuna bağlı olarak farklı cerrahi yöntemlerle gerçekleştirilir. Erken evrelerde, kanserli tümörün sadece mesaneden çıkarılması yeterli olabilirken, ileri evrelerde mesanenin tamamen alınması (sistektomi) gerekebilir. Sistektomi sırasında, mesanenin yanı sıra çevre dokular, lenf bezleri ve bazen de prostat veya rahim gibi organlar da alınabilir.

Ameliyat sonrası hastalar, idrarın dışarıya nasıl atılacağı konusunda çeşitli yöntemlerle yönlendirilir, bunlar arasında idrar torbası oluşturulması veya idrarın bir stoma aracılığıyla dışarı atılması yer alır. Ameliyatın ardından iyileşme süreci ve tedavi planı, kanserin türüne, evresine ve hastanın genel sağlık durumuna göre değişkenlik gösterebilir.

Mesane Kanseri Ameliyatında Kullanılan Yöntemler

Mesane kanseri tedavisinde farklı cerrahi yöntemler bulunmaktadır

1. Açık cerrahi: Geleneksel cerrahi yöntemdir.
2. Laparoskopik cerrahi: Daha az invaziv bir yöntem olup, küçük kesilerle yapılır.
3. Robotik cerrahi: Teknolojik olarak gelişmiş bir yöntemdir ve daha hassas cerrahi müdahaleler yapılabilir.

Ameliyat Öncesi Hazırlık

Ameliyat öncesi hastalar, anestezi için gerekli testlerden geçirilir (kan testleri, EKG, akciğer grafisi vb.). Eğer hastalar kan sulandırıcı ilaç kullanıyorsa, bu ilaçların bir hafta önceden kesilmesi gerekir.

Mesane Kanseri Ameliyatı Türleri

TUR M ameliyatı

1. Endoskopik Rezeksiyon (TUR-M): Erken evredeki mesane kanseri için yapılan bir prosedürdür. Kanserli dokular mesaneden çıkarılır ve tedavi için kemoterapi ilaçları uygulanabilir.
2. Radikal Sistektomi: Mesanenin tamamen alınması gerektiği ileri evrelerde yapılır. Bunun ardından yapay bir mesane veya idrarın karın duvarına bağlanması (ileal loop) yapılabilir.

Kemoterapi ve radyoterapi mesane kanseri tedavisinde cerrahi işlem sonrası ek tedavi olarak uygulanabilir.

Ameliyat Sonrası

Mesane kanseri ameliyatı sonrasında dikkat edilmesi gerekenler:

1. İlaçlar: Ameliyat sonrası antibiyotik ve ağrı kesici ilaçlar verilir.
2. Erken hareket: Spinal anestezi uygulanmadıysa, hastalar genellikle 4-5 saat sonra ayağa kalkar.
3. Yatış Süresi: TUR-T sonrası hastalar genellikle bir gün, radikal sistektomi sonrası ise 5-6 gün hastanede kalır.
4. Takip: Ameliyat sonrası hastalar düzenli olarak kontrol edilir. Patoloji ve evrelemenin sonucuna göre kemoterapi ve radyoterapi gibi ek tedaviler uygulanabilir.

Mesane Kanseri Ameliyatı Hakkında Sık Sorulan Sorular

1. Mesane kanseri ameliyatı hangi durumlarda yapılır?

Mesane kanseri ameliyatı, kanserin evresine ve yerleşimine göre yapılır. Erken evrelerde genellikle endoskopik yöntemlerle (TUR-M) tümör çıkarılırken, ileri evrelerde mesanenin tamamen alınması (radikal sistektomi) gerekebilir. Ameliyat kararı, hastalığın yayılma durumuna göre belirlenir.

2. Mesane kanseri ameliyatı nasıl yapılır?

Ameliyat, kanserin evresine göre değişir. Erken evrede, endoskopik yöntemle tümör çıkarılabilir (TUR-M). İleri evrelerde ise mesanenin tamamı alınarak, idrar yolunun yeniden oluşturulması gerekir (radikal sistektomi). Bazen, yeni bir mesane oluşturulması için cerrahi yöntemler (neobladder veya ileal loop) uygulanabilir.

3. Mesane kanseri ameliyatı sonrası hastanede ne kadar kalırım?

Ameliyatın türüne bağlı olarak hastanede kalış süresi değişir. TUR-T sonrası hastalar genellikle 1-2 gün hastanede kalırken, radikal sistektomi sonrası hastalar 5-7 gün hastanede kalabilir.

4. Mesane kanseri ameliyatı sonrası iyileşme süreci nasıldır?

İyileşme süreci, yapılan cerrahinin türüne göre değişir. TUR-M sonrası iyileşme süreci daha hızlı olabilir, ancak radikal sistektomi sonrasında birkaç hafta boyunca dinlenme ve vücut fonksiyonlarının normale dönmesi gerekebilir. Ayrıca, ameliyat sonrası idrar yapma alışkanlıklarınızda değişiklikler olabilir.

5. Mesane kanseri ameliyatı sonrası ağrı olacak mı?

Ameliyat sonrası ağrı, hastanın durumu ve yapılan işlemlere bağlıdır. Radikal sistektomi gibi büyük cerrahilerde ağrı olabilir, ancak doktorunuz ağrıyı yönetmek için ilaçlar verecektir. Ayrıca, hastalar genellikle ağrı kesicilerle rahatlatılır.

6. Mesane kanseri ameliyatı sonrası komplikasyonlar nelerdir?

Ameliyat sonrası oluşabilecek komplikasyonlar arasında enfeksiyon, kanama, idrar yolu tıkanıklığı ve organların işlev kaybı yer alabilir. Bu nedenle hastalar düzenli olarak takip edilmelidir.

7. Radikal sistektomi sonrası idrar yapma nasıl olur?

Radikal sistektomi sonrasında mesane alındığı için yeni bir idrar yolu yapılır. Bu, ya doğal olarak idrarı tutacak bir yapay mesane (neobladder) ya da idrarın dışarı atılmasını sağlayacak bir bağlantı (ileal loop) olabilir. Bu işlemler sonrasında hastalar, idrar yapma konusunda alışma süreci yaşar.

8. Ameliyat sonrası kemoterapi veya radyoterapi gerekli midir?

Evet, mesane kanseri ameliyatı sonrası, kanserin evresine ve yayılma durumuna göre kemoterapi veya radyoterapi gerekebilir. Bu tedaviler, kanserin nüks etme riskini azaltmaya yardımcı olabilir.

9. Ameliyat sonrası takip nasıl yapılır?

Mesane kanseri ameliyatı sonrası düzenli takip çok önemlidir. Doktorunuz, hastalığın tekrarlama olasılığını izlemek için düzenli idrar testleri, görüntüleme yöntemleri ve fiziksel muayeneler yapacaktır. Ayrıca, cerrahi sonrası iyileşme sürecinde doktorunuzun önerdiği yaşam tarzı değişiklikleri ve tedavi planlarına uymanız gerekir.

10. Mesane kanseri ameliyatı sonrası yaşam kalitesi nasıl etkilenir?

Mesane kanseri ameliyatı sonrasında yaşam kalitesi, hastanın tedaviye nasıl yanıt verdiğine ve yapılan cerrahiye bağlı olarak değişir. Radikal sistektomi sonrasında, idrar yapma alışkanlıklarındaki değişiklikler ve potansiyel yaşam tarzı değişiklikleri gözlemlenebilir. Ancak çoğu hasta, uygun tedavi ve iyileşme süreci ile normal yaşantısına geri dönebilir.

11. Mesane kanseri ameliyatı sonrasında cinsel fonksiyon etkilenir mi?

Radikal sistektomi gibi büyük cerrahiler sonrasında cinsel fonksiyonlar etkilenebilir. Ancak, cerrahiden önce doktorunuza bu konuda danışarak olası yan etkiler hakkında bilgi alabilirsiniz. Bu süreçte cinsel fonksiyon bozuklukları için tedavi seçenekleri mevcuttur.

12. Mesane kanseri ameliyatı sonrası sigara içmek tehlikeli midir?

Sigara içmek, mesane kanseri riskini artıran önemli bir faktördür. Ameliyat sonrası sigara içmek, iyileşme sürecini olumsuz yönde etkileyebilir. Ayrıca, kanserin tekrar etme riskini artırabilir. Bu nedenle sigara içmekten kaçınılması önerilir.

Sonuç

Mesane kanseri ameliyatı, hastalığın evresine ve tipine göre kişiye özel olarak planlanır. Erken teşhis ve uygun tedavi ile yüksek başarı oranları elde edilebilir. Ameliyat sonrası doktorunuzun önerilerine uymanız ve düzenli takipleriniz, iyileşme sürecinizi kolaylaştıracaktır.

Prof. Dr. Yusuf İLBEY

Üroloji Doktoru

Kaynaklar:

1. https://www.cancer.org/cancer/types/bladder-cancer/treating/surgery.html
2. https://www.nhs.uk/conditions/bladder-cancer/treatment/
3. https://www.cancerresearchuk.org/about-cancer/bladder-cancer/treatment/invasive/surgery