Muskularis Propria İnvazyonu
Mesane kanserinde “muskularis propria invazyonu” demek, tümörün mesane duvarındaki detrusor kas tabakasına (muskularis propria) kadar ilerlediği anlamına gelir. Muskularis propria, mesane duvarının kalın, ana kas tabakasıdır. Mesane kanseri eğer muskularis propria‘ya (detrusor kasına) kadar ilerlemişse buna kas invaziv mesane kanseri denir.
Mesane duvarı, içten dışa doğru birkaç tabakadan oluşur. En içte ürotelyum (transizyonel epitel) yer alır ve idrarla doğrudan temas eder. Ürotelyumun altında, ince bir destek dokusu olan lamina propria bulunur. Lamina propriayı takiben, mesanenin kasılmasını sağlayan kalın kas tabakası olan muskularis propria (detrusor kası) gelir. Daha dışta ise mesaneyi çevreleyen ince bir bağ dokusu katmanı olan adventisya veya karın boşluğuna bakan alanlarda serozal tabaka (periton) bulunur. Bu tabakaların her biri, mesane kanserinin evrelendirilmesi ve tedavi planlamasında kritik öneme sahiptir.
Muskularis Propria İnvazyonu Ne Demek?
Muskularis Propria İnvazyonu-Mesane Kanseri
Mesane kanseri nedeniyle uygulanan TUR-M ameliyatı sonrası yapılan patolojik değerlendirmede; ”muskularis propria invazyonu” ifadesine sık rastlanır. Peki bu ne demek? Muskularis propria invazyonu; tümörün mesane duvarındaki detrusor kas tabakasına (muskularis propria) kadar ilerlediği anlamına gelir. Mesane duvarı histolojik olarak 4 ana katmandan oluşur. Bunlar;
Ürotelyum (transizyonel epitel)
Lamina propria
Muskularis propria (detrusor kas)
Perivezikal yağ dokusu (serozal dış tabaka)
Buradaki muskularis propria invazyonunun anlamı, kanserin sadece yüzeyel tabakalarla sınırlı kalmadığını, artık kas dokusunu da infiltre ettiğidir.
Bu durum, TNM evrelemesinde T2 evresi olarak tanımlanır ve şu şekilde ayrılır:
T2a: İç kas tabakasının invazyonu (superfisiyal muskularis propria)
T2b: Derin kas tabakasının invazyonu
pT2 Evresi
Mesane kanserinde pT2 evresi, tümörün mesane duvarındaki kalın kas tabakası olan muskularis propria’ya kadar ilerlediğini gösterir. Bu aşamada kanser artık yüzeyel tabakaları aşmış ve mesanenin kas dokusuna invazyon yapmıştır. pT2 evresi kendi içinde ikiye ayrılır: pT2a, tümörün muskularis propria’nın iç yarısına, pT2b ise dış yarısına kadar yayıldığını ifade eder. pT2 evresindeki mesane kanseri, kas invaziv mesane kanseri (MIBC) kategorisinde değerlendirilir ve metastaz riski yüzeyel evrelere göre belirgin şekilde artmıştır. Bu nedenle tedavi yaklaşımı değişir; standart tedavi, ameliyat öncesi neoadjuvan kemoterapiyi takiben radikal sistektomi yapılmasıdır. Seçilmiş bazı hastalarda ise organ koruyucu tedavi seçenekleri, örneğin kemoradyoterapi, değerlendirilebilir.
Muskularis Propria İnvazyonu Neden Önemlidir?
Evrelendirme açısından kritik bir eşiktir. Tümör sadece yüzeyel tabakalardaysa (örneğin Ta, T1) tedavi daha basit olabilir. Ancak muskularis propria’ya invazyon varsa, kanser daha agresif davranır, metastaz riski artar ve tedavi yaklaşımı kökten değişir.
Prognostik olarak belirleyicidir: Muskularis propria tabakasında invazyon olan mesane kanserleri, yüzeyel (kası tutmayan, Ta, T1) kanserlere kıyasla daha yüksek metastaz ve nüks riski taşır.
Tedavi kararlarını doğrudan etkiler: Yüzeyel tümörlerde TUR-M (transüretral rezeksiyon) yeterliyken, muskularis propria invazyonunda genellikle daha agresif tedavi gerekir. Bu tümörlerde tedavi yaklaşımı değişir. Yüzeyel kanserler genellikle TUR-M + intravezikal tedaviyle izlenirken, kas invaziv tümörlerde daha radikal yöntemler gerekir.
Yaşam beklentisi: Muskularis propria tabakasında invazyon olan hastalarda, 5 yıllık sağkalım oranı yüzeyel tümörlere göre anlamlı şekilde daha düşüktür.
Muskularis Propria İnvazyonunda Mesane Kanseri Tedavisi
Radikal Sistektomi (Altın Standart)
Mesanenin tamamen çıkarılması (radikal sistektomi) ve
Lenf nodu diseksiyonu (pelvik lenf nodlarının çıkarılması) yapılır.
Hasta durumuna göre idrar yolları diversiyonu (örneğin ileal loop, ortotopik yeni mesane) planlanır.
Neoadjuvan Kemoterapi (Önerilir)
Sistektomi öncesi 3-4 kür sisplatin bazlı kemoterapi verilmesi, hayatta kalımı artırır ve gizli mikrometastazları tedavi edebilir.
Organ Koruyucu Tedavi (Bazı Hastalarda)
Cerrahiyi kabul etmeyen ya da cerrahi için uygun olmayan hastalarda Maksimal TUR-M + Kemoradyoterapi uygulanabilir. Ancak başarı şansı sisteme bağlı ve sınırlıdır.
Sonuç
Muskularis propria invazyonu, mesane kanserinin daha ileri ve tehlikeli bir evreye geçtiğini gösterir. Bu durumda radikal sistektomi gibi daha agresif tedavi gerekir. Neoadjuvan kemoterapi + radikal sistektomi en etkili yaklaşımdır. Erken ve doğru tedavi, hastanın uzun dönem sağkalımını belirleyici olur.
Kaynaklar:
- https://librepathology.org/wiki/Muscularis_propria_invasion_in_the_urinary_bladder
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/38803309/
Üroloji Doktoru