Mesane Kanserinde BCG Tedavisi

Mesane kanserinde BCG tedavisi, kanserin tekrar etmesini ve ilerlemesini önlemek için mesane içine uygulanan bir tedavi yöntemidir. Bu tedavi, mesane duvarında güçlü bir bağışıklık yanıtı oluşturarak kanser hücreleriyle savaşmayı amaçlar. BCG, özellikle yüzeyel mesane kanserlerinde etkili bir tedavi yöntemi olarak kabul edilmektedir.

BCG Tedavisi Nedir?

Mesane kanserinde BCG tedavisi, kası tutmayan mesane kanseri tedavisinde sıklıkla kullanılan bir immünoterapidir. Bacillus Calmette-Guérin (BCG) aşısı, verem hastalığının tedavisinde kullanılan bir bakteri türüdür. Mesane kanseri tedavisinde BCG, kanserli hücrelerin büyümesini engellemek ve hastalığın nüks etmesini önlemek amacıyla mesaneye yerleştirilen bir tedavi seçeneği olarak kullanılır.

Mesane kanserinde BCG tedavisi, erken evre mesane kanseri olan hastalarda, kanser hücrelerinin mesaneden dışarı yayılmadan önce yok edilmesine yardımcı olur. BCG, bağışıklık sistemini uyararak, kanserli hücrelere karşı vücudun savunma mekanizmasını aktive eder. Bu tedavi, genellikle mesaneye doğrudan uygulanan idrar yoluyla yapılır ve yan etkileri arasında mesane tahrişi, idrar yaparken ağrı ve ateş gibi semptomlar bulunabilir.

Mesane Kanserinde BCG Tedavisi Etki Mekanizması

• Mesane duvarındaki fibronektine bağlanarak bağışıklık sistemini uyarır.
• Bağışıklık hücrelerinin mesane içinde toplanmasına neden olur.
• Tümör hücrelerini yok eden sitokinler (TNF-α, GM-CSF, IFN-γ) salgılanmasını sağlar.
• Hücre aracılı bağışıklık yanıtını artırarak kanserin tekrarlamasını ve ilerlemesini önler.

Mesane Kanserinde BCG Tedavisinin Önemi

• Yüzeyel mesane kanserlerinde en etkili tedavi yöntemlerinden biridir.
• Kanserin ilerlemesini geciktirir ve radikal cerrahi ihtiyacını azaltabilir.
• Total sağkalımı artırdığı bilimsel çalışmalarla kanıtlanmıştır.

Mesane Kanserinde BCG Tedavisi Süresi 

BCG (Bacillus Calmette-Guerin) tedavisi, mesane kanseri tedavisinde kullanılan bir immünoterapi yöntemidir. Tedavi süresi, hastanın durumuna ve tedaviye yanıtına bağlı olarak değişir, ancak genellikle 6 hafta süren bir başlangıç (indüksiyon) tedavi süreci önerilir. İlk 6 hafta boyunca, BCG solüsyonu, hastaya haftada bir kez mesane içine (intravezikal) uygulanır.

Bu süreçten sonra, genellikle tedaviye ara verilerek 3, 6, 12 ve 18. aylarda sistoskopi yapılır. Tümör tekrarlamamışşa her 3 ayda bir 3 hafta olacak şekilde mesaneye BCG verilir.

Orta riskli mesane kanseri hastalarında, intravezikal BCG tedavisi veya intravezikal kemoterapinin 12 ay boyunca uygulanması önerilmektedir.

Yüksek riskli mesane kanseri hastalarında, progresyon riskinin yüksek olması nedeniyle BCG tedavisi 1 ila 3 yıl arasında uygulanmalıdır.

BCG Tedavisi Nasıl Uygulanır?

Mesane Kanseri BCG Tedavisi

Mesane kanseri BCG tedavisi, mesane kanseri tedavisinde kullanılan bir immünoterapidir ve intravezikal (mesane içine) uygulama şeklinde yapılır. Uygulama sırasında, Bacillus Calmette-Guerin (BCG) solüsyonu, bir kateter aracılığıyla doğrudan mesaneye yerleştirilir.

Mesane kanserinde BCG tedavisi uygulanırken hasta sırtüstü yatar. İdrar yoluna takılan bir kateter ile ilaç içeriye verilir. Bu işlem hekim tarafından gerçekleştirilir. Uygulama sırasında hastanın mesanesine BCG solüsyonu verildikten sonra, hastanın 2 saat boyunca idrar yapmadan beklemesi önerilir. Bu süre zarfında BCG’nin mesane duvarına yapışıp etkisini göstermesi sağlanır.

Özetle;

• Tedavi, mesaneye bir kateter yardımıyla doğrudan BCG solüsyonunun verilmesiyle gerçekleştirilir.
• Hasta, tedavi sonrası mesanede BCG’yi belirli bir süre (genellikle 2 saat) tutmalıdır.
• Bu süre içinde, ilacın mesanenin tüm yüzeyine temas etmesi için belirli aralıklarla farklı pozisyonlarda yatılması önerilir.
• Tedavi genellikle haftada bir olmak üzere 6 hafta süren bir indüksiyon fazı içerir.
• İndüksiyon fazından sonra hastanın durumuna bağlı olarak idame tedavisi planlanabilir.
• Tedavi sırasında idrar yaparken yanma hissi, hafif ateş ve yorgunluk gibi yan etkiler görülebilir.

Mesane Kanserinde BCG Tedavisi Hangi Hastalar İçin Uygundur?

Mesane kanserinde BCG tedavisi, yüksek riskli mesane kanserinin tedavisinde kullanılır. BCG tedavisinin gerekli olduğu durumlar;

Mesane Kanseri (Ta, T1 ve CIS Evreleri): BCG , mesane kanserinin yerel (sadece mesane içinde) ve erken evrelerinde, özellikle Karsinoma in Situ (CIS) olarak adlandırılan kanserli hücrelerin bulunduğu hastalarda tercih edilir. Ayrıca, kanserin mesane duvarının daha derin katmanlarına yayılmaya başlamadığı (Ta ve T1 evreleri) hastalar için de etkilidir.

Mesane Kanserinin Nüks Etme Riski Olan Hastalar: BCG, tedavi sonrası kanserin nüksetme riskini azaltmak amacıyla, hastaların tedavi sürecinin ardından koruyucu tedavi olarak uygulanır. BCG’nin bağışıklık sistemini uyarıcı etkisi, kansere karşı yeniden savaşmayı sağlar.

Yüksek Riskli Mesane Kanseri Vakaları: Tedaviye yanıt veren veya cerrahi olarak çıkarılamayan bazı mesane kanseri vakalarında, BCG hastalığın ilerlemesini engellemek için kullanılır.

BCG, mesane kanseri dışında başka hastalıklar için de araştırılmakla birlikte, esas olarak mesane kanserinin intravezikal tedavisinde kullanılır. Tedavi, hastanın genel sağlık durumu ve tedaviye yanıtına göre bir uzman tarafından planlanır.

CIS (Karsinoma in Situ) ve BCG Tedavisi

CIS (Karsinoma in Situ), mesanede bulunan ve henüz çevre dokulara yayılmamış kanserli hücrelerin varlığını ifade eder. Bu durum, mesane kanserinin erken evrelerinden biridir ve tedavi edilmezse daha ileri aşamalara geçebilir. CIS tedavisinde en yaygın yöntemlerden biri, intravezikal BCG (Bacillus Calmette-Guerin) tedavisidir. BCG, vücudun bağışıklık sistemini uyararak kanser hücrelerine karşı savaşmasını teşvik eden bir immünoterapidir.

BCG, CIS’li hastalarda mesanedeki kanser hücrelerini yok etmek ve nüks riskini azaltmak amacıyla kullanılır. Genellikle, tedavi başlangıcında haftada bir, 6 hafta süresince mesane içine BCG solüsyonu uygulanır. Bu tedavi, bağışıklık sistemini kanser hücrelerine karşı aktive ederek hastalığın ilerlemesini engellemeyi hedefler. BCG tedavisi, CIS’in tedavisinde oldukça etkili olabilir, ancak tedaviye bağlı yan etkiler ve tedavi sonrası izlem önemlidir, çünkü CIS tekrarlama riski taşıyan bir hastalık olabilir.

CIS, ilerleyici kanserlerin öncüsü olabileceğinden dikkatle takip edilmelidir. TUR-M ile tam olarak çıkarılması her zaman mümkün olmadığından adjuvan (destekleyici) tedavi gereklidir. CIS için en etkili tedavi yöntemi intravezikal BCG uygulamasıdır. BCG’ye yanıt vermeyen hastalarda erken radikal sistektomi düşünülmelidir.

Mesane Kanserinde BCG Tedavisi Yan Etkileri

Mesane kanserinde BCG tedavisi yan etkileri, genellikle tedavinin mesane içine uygulanması nedeniyle idrar yolu ve bağışıklık sistemi ile ilgili olabilir. En yaygın yan etkiler şunlar olabilir:

Mesane İrritasyonu: BCG tedavisinin en yaygın yan etkilerinden biri, mesanede ağrı, yanma, sık idrara çıkma ve idrar yaparken rahatsızlık hissidir. Bu etkiler genellikle tedavinin hemen ardından başlar ve birkaç gün sürebilir.

İdrar Yolu Enfeksiyonları: BCG, idrar yolu enfeksiyonlarına yol açabilir. Enfeksiyon belirtileri arasında idrarda kan, ağrı veya yanma, ateş ve halsizlik yer alabilir.

Ateş ve Titreme: BCG, bağışıklık sistemini uyararak ateş ve titreme gibi sistemik yan etkilere yol açabilir. Bu genellikle tedaviden sonraki 24-48 saat içinde ortaya çıkar ve geçici bir durumdur.

Yorgunluk ve Genel Rahatsızlık: Tedavi sırasında veya sonrasında bazı hastalar yorgunluk, halsizlik ve genel rahatsızlık hissi yaşayabilir.

Kanlı İdrar (Hematuri): BCG tedavisinden sonra bazı hastalar idrarlarında kan görebilir. Bu durum genellikle tedavinin kısa süreli bir yan etkisidir, ancak uzun süre devam ederse doktor müdahalesi gerekebilir.

İmmün Sistemi Tepkileri: Nadiren, BCG tedavisi bağışıklık sistemini aşırı derecede uyararak sistemik yan etkiler yaratabilir, örneğin deride döküntü, eklem ağrıları veya nadiren daha ciddi reaksiyonlar (örneğin, anaflaksi) görülebilir.

Bu yan etkiler genellikle tedavi süresince ve sonrasında geçici olup, tedavi sona erdikten sonra zamanla düzelir. Ancak, herhangi bir ciddi yan etki veya uzun süreli sorun görülürse, doktor ile iletişime geçmek önemlidir.

Sonuç

Mesane kanserinde BCG tedavisi, mesane kanserinin tedavisinde oldukça etkili bir yöntem olup, bağışıklık sistemini aktive ederek kanser hücrelerine karşı vücudun savunmasını güçlendirir. Tedavi süreci, genellikle 6 hafta süresince haftada bir kez uygulama şeklinde (indüksiyon tedavisi) başlar ve ardından takip (idame) tedavileriyle devam eder.

BCG tedavisinin etkinliği, düzenli uygulama ve hastanın tedaviye yanıtına bağlı olarak değişebilir. Ancak, tedavi sürecinde bazı yan etkiler ortaya çıkabilir; bunlar arasında idrar yolu enfeksiyonları, mesane iritasyonu ve nadiren ateş gibi belirtiler yer alabilir.

BCG tedavisi, mesane kanserinin nüks etme ve ilerleme riskini önemli ölçüde azaltabilir, ancak tedavi sonrasında düzenli kontroller ve izlem önemlidir. Tedaviye uygunluk ve izlem süreci, her hasta için uzman hekim tarafından belirlenir.

Prof. Dr. Yusuf İLBEY

Üroloji Doktoru

Kaynaklar:

1. https://www.cancer.org/cancer/types/bladder-cancer/treating/intravesical-therapy.html
2. https://my.clevelandclinic.org/health/treatments/17908-bacillus-calmette-guerin-bcg-treatment
3. https://www.cancerresearchuk.org/about-cancer/bladder-cancer/treatment/non-muscle-invasive/bcg