Mesane Kanseri ve Türleri

Mesane kanseri ve türleri, tedavi açısından önemlidir. Mesane kanseri, histopatolojik özelliklerine göre çeşitli tümör alt tiplerine ayrılır. Bu alt tiplerin doğru şekilde tanımlanması, klinik seyri, tedavi yanıtı ve prognozu belirlemede kritik öneme sahiptir. En sık görüleni ürotelyal karsinom olmakla birlikte, varyant histolojiler ve nadir alt tipler de önemli klinik sonuçlar doğurabilir.

Aşağıda mesane kanseri ve türleri, klinik önemlerini detaylı bir şekilde özetliyorum:

Mesane Kanseri ve Türleri (Histolojik Alt Tipler)

Mesane kanseri ve türleri, hastalığın histopatolojik ve moleküler özelliklerine göre sınıflandırılmakta olup, bu sınıflandırma hem tedavi stratejisinin belirlenmesinde hem de prognozun öngörülmesinde kilit rol oynamaktadır.

Ürotelyal Karsinom (TCC; Transitional Cell Carcinoma)

• %90’dan fazla olguda görülen en yaygın tip.

• Ürotelyumdan (mesane mukozasını döşeyen çok katlı epitel) köken alır.

• Papiller, düz (flat), invaziv, non-invaziv gibi farklı morfolojik formları olabilir.

Varyant alt tipleri:

Mesane kanseri ve türleri arasında yer alan varyant histolojik alt tipler, özellikle mikropapiller, plazmasitoid ve sarkomatoid formlar, klasik ürotelyal karsinoma göre daha agresif davranışlar sergilemekte ve genellikle erken dönemde radikal tedavi gerektirmektedir.

• Mikropapiller: Yüksek progresyon riski, radikal tedavi gerektirir.

• Plazmasitoid: Diffüz yayılım eğilimi, kötü prognoz.

• Sarkomatoid: Agresif seyirli.

• Lenfoepitelyoma-benzeri: Nadir; immünoterapiye yanıtlı olabilir.

Bu varyant tipler genellikle daha agresif seyirli olup, erken sistektomi gerekebilir.

Skuamöz Hücreli Karsinom

• Mesane kanserlerinin yaklaşık %5’ini oluşturur.

• Kronik irritasyonla ilişkilidir (ör: Schistosoma haematobium enfeksiyonu, uzun süreli kateter kullanımı, mesane taşı).

• Genellikle kas invazivdir ve geç tanı alır.

Tedavi: Kemoterapiye sınırlı yanıt, genellikle radikal sistektomi gerekir.

Adenokarsinom

• Mesane kanserlerinin %1-2’sini oluşturur.

• Primer olabilir veya metastatik (özellikle gastrointestinal kaynaklı) olabilir.

• Göbekteki urakus kalıntısından köken alan urakal adenokarsinom ayrı değerlendirilir.

Tanı: İmmünohistokimya (CK20, CDX2, GATA3) ile primer/metastaz ayrımı yapılmalıdır.
Tedavi: Sistektomi ± kemoterapi (FOLFOX gibi rejimler).

Küçük Hücreli Nöroendokrin Karsinom (Small Cell Carcinoma)

• Nadir (%<1), ancak çok agresif bir tümördür.

• Histolojik olarak akciğerin küçük hücreli kanserine benzer.

• Sıklıkla ileri evrede tanı alır, metastaz eğilimi yüksektir.

Tedavi: Platin + etoposid bazlı sistemik kemoterapi, radyoterapi ve radikal sistektomi kombine edilir.

Sarkomlar ve Diğer Nadir Tümörler

• Mesane sarkomu: Leiomyosarkom, rabdomyosarkom (özellikle çocukluk çağında)

• Primer lenfoma: Çok nadir; genellikle B hücreli tipte.

Histolojik Alt Tipin Klinik Önemi

Mesane kanseri ve türleri arasında en sık karşılaşılan form, ürotelyal karsinomdur; bununla birlikte skuamöz hücreli karsinom, adenokarsinom, küçük hücreli nöroendokrin tümörler gibi nadir histolojik varyantlar da tanı spektrumuna dahil edilmektedir.

İmmünohistokimyasal Belirteçlerle Alt Tip Ayırımı

Sonuç

Mesane kanseri ve türleri, tümörün invazyon derinliği, hücre tipi ve farklılaşma derecesine bağlı olarak oldukça heterojen bir klinik seyir göstermekte olup, bu durum tedavi yanıtı ve rekürrens oranlarını doğrudan etkilemektedir. Mesane kanserinin türü, sadece tanı açısından değil, aynı zamanda tedavi stratejisi, kemoterapi yanıtı ve sağkalım süresi açısından belirleyicidir. Özellikle varyant histolojiler, klasik ürotelyal karsinoma göre daha agresif seyirli olabilir ve daha radikal yaklaşımlar gerektirir.

Prof. Dr. Yusuf İLBEY

Üroloji Doktoru

Kaynaklar:

1. https://www.cancerresearchuk.org/about-cancer/bladder-cancer/types-stages-grades/types
2. https://www.cancer.org/cancer/types/bladder-cancer/about/what-is-bladder-cancer.html