Mesane Kanseri Türleri ve Özellikleri

Mesane kanseri türleri, tümörün mesane duvarında hangi tabakada yer aldığına ve hücrelerin mikroskop altındaki görünümüne göre sınıflandırılır. En sık görülen tip transizyonel hücreli karsinom (ürotelyal karsinom) olup, vakaların büyük çoğunluğunu oluşturur. Daha nadir olarak skuamöz hücreli karsinom ve adenokarsinom türleri de izlenebilir. Bu sınıflandırma, hastalığın seyri ve tedavi planı açısından büyük önem taşır; çünkü her türün ilerleme hızı, tedaviye yanıtı ve nüks etme riski farklıdır.

Mesane Kanseri Nedir?

Mesane kanseri, sık görülen bir tümörlerdendir. Mesane duvarında bulunan bazı hücrelerin bazı nedenlerden dolayı, kontrolsüz bir şekilde bölünüp çoğalması çoğalması sonucu mesane kanseri oluşur. Kanserin başladığı yer, mesanenin en iç tabakası olan üroepitelyal tabakadır. Buradaki hücreler çoğalmaya başlar ve zamanla mesanenin kas tabakasına, lenf bezlerine ve çevredeki doku ve organlara yayılır.

Mesane kanseri nedeni tam olarak belli değildir ancak bazı risk faktörleri mevcuttur. Mesane kanseri için en önemli risk faktörleri yaş, cinsiyet ve ırktır. Mesane kanseri, özellikle 50 yaş üzerindeki kişilerde daha sık görülür. Erkeklerde, kadınlara göre 4-5 kata daha sıktır. Ancak, kadınlardaki mesane kanseri erkeklerdekinden daha ölümcüldür.

Mesane Kanseri Türleri Nelerdir?

Mesane kanseri türleri, tümörün köken aldığı hücre tipine, mesane duvarında tuttuğu tabakaya, hücrelerin mikroskop altındaki görünümüne ve büyüme biçimine göre sınıflandırılır. Bu sınıflandırma, hem tanı hem de tedavi planlamasında büyük önem taşır. Çünkü her kanser türü farklı bir seyir gösterir, tedaviye farklı yanıt verir ve nüks etme riski değişkenlik gösterir.

Kanseri Oluşturan Hücrelerin Özelliklerine Göre Mesane Kanseri Türleri

Mesane kanseri türleri, tümörün köken aldığı hücre tipine ve mesane duvarındaki yayılımına göre farklılık gösterir. Mesane kanseri türleri, ürotelyal, skuamöz hücreli ve adenokarsinom gibi farklı histolojik yapılardan oluşur ve her biri farklı klinik özellikler taşır.

Ürotelyal (Transizyonel Hücreli) Karsinom

Mesane kanserlerinin yaklaşık %90’ını oluşturan ürotelyal karsinom, en sık görülen türdür. Mesanenin iç yüzeyini döşeyen ürotelyal hücreler adı verilen özel hücrelerden gelişir. Bu hücreler sadece mesanede değil, aynı zamanda böbrek pelvisi, üreterler ve üretra gibi idrar yolunun diğer bölümlerinde de bulunur.
Bu nedenle ürotelyal karsinom, sadece mesanede değil, idrar yollarının farklı bölümlerinde de ortaya çıkabilir. Ürotelyal karsinomlar genellikle erken evrede teşhis edildiğinde tedaviye iyi yanıt verir, ancak bazı durumlarda tekrarlama (rekürrens) eğilimi gösterebilir.

Adenokarsinom

Adenokarsinom, mesane kanserlerinin yalnızca yaklaşık %1’ini oluşturur ve oldukça nadir görülür. Bu kanser türü, mesane duvarının mukus üreten bez hücrelerinden köken alır. Genellikle mesanenin kubbesinde veya ön duvarında ortaya çıkar.
Adenokarsinomlar genellikle ilerlemiş evrede teşhis edilir ve tedavisi daha zordur. Bu tür, bağırsak veya mide kaynaklı adenokarsinomlara benzer özellikler gösterir ve genellikle cerrahi olarak mesanenin tamamen çıkarılması (radikal sistektomi) gerekir.

Skuamöz (Yassı) Hücreli Karsinom

Skuamöz hücreli karsinom, mesane kanserlerinin yaklaşık %5’ini oluşturur. Bu tür, genellikle mesanenin kronik tahrişi sonucunda gelişir.
Uzun süreli sonda kullanımı, tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonları, taş varlığı veya şistozomiyazis (paraziter enfeksiyon) gibi durumlar skuamöz hücreli kanser gelişimini tetikleyebilir.
Bu kanser türü genellikle invaziv özellikte olup kas tabakasına ilerleme eğilimi fazladır. Erken teşhis edilmediğinde hızlı ilerleme gösterebilir.

Mesane Duvarının Tutulumuna Göre Mesane Kanseri Türleri

Mesane Kasını Tutan (Kas İnvaziv) Kanser

Kas invaziv mesane kanseri, tümörün mesane duvarının kas tabakasına kadar ilerlediği durumu tanımlar. Bu tip kanserlerde tümör, mesane dışına doğru büyüyebilir ve lenf bezlerine veya uzak organlara metastaz yapabilir.
Kas invaziv tümörler genellikle cerrahi tedavi (radikal sistektomi) gerektirir. Bazı hastalarda ameliyat öncesi veya sonrası kemoterapi ya da immünoterapi uygulanabilir.

Mesane Kasını Tutmayan (Yüzeyel / Non-İnvaziv) Kanser

Bu tür kanserlerde tümör, mesane duvarının yalnızca iç tabakasında (mukozada) sınırlıdır ve kas tabakasına ilerlememiştir. Genellikle TUR-M (transüretral rezeksiyon) adı verilen kapalı bir cerrahi işlemle çıkarılır.
Ancak, invaziv olmayan kanserler tedavi edilse bile tekrarlama riski taşır. Bu nedenle hastaların düzenli aralıklarla sistoskopik takipleri yapılmalıdır.

Kanser Hücrelerinin Derecelerine Göre Mesane Kanseri Türleri

Düşük Dereceli (Low Grade) Kanserler

Düşük dereceli mesane kanserlerinde, hücreler normal mesane hücrelerine benzer yapıdadır ve genellikle yavaş büyür.
Bu tür tümörlerin kas tabakasını tutma riski düşüktür ve tedaviye iyi yanıt verir. Ancak, düşük dereceli tümörler de nüks edebilir; bu nedenle düzenli kontrol ve takip çok önemlidir.

Yüksek Dereceli (High Grade) Kanserler

Yüksek dereceli tümörlerde, kanser hücreleri belirgin biçimde anormal görünür ve hızla çoğalır. Bu tümörler daha agresif seyreder, mesane kasına ilerleme ve metastaz yapma riski daha yüksektir.
Tedavide genellikle cerrahi müdahale, intravezikal BCG tedavisi, kemoterapi veya immünoterapi gibi yöntemler bir arada uygulanır.

Kanser Hücrelerinin Gelişim Şekline Göre Mesane Kanseri Türleri

Düz Karsinom (Karsinoma In Situ – CIS)

Karsinoma in situ (CIS), “düz karsinom” olarak da bilinir. Bu tümör tipi, mesanenin iç yüzeyinde düz şekilde yayılır ve genellikle çok sayıda odakta bulunur.
CIS, genellikle yüksek dereceli (high grade) karakterdedir ve invaziv hale gelme potansiyeli yüksektir. Hastalarda sık idrara çıkma, yanma ve idrarda kan gibi belirtilerle kendini gösterebilir.
Tedavide çoğunlukla BCG (Bacillus Calmette-Guérin) intravezikal tedavisi uygulanır. Erken evrede saptanması durumunda tedavi başarısı yüksektir.

Papiller Ürotelyal Karsinom

Papiller ürotelyal karsinom, mesane boşluğu içine doğru büyüyen, “karnabahar benzeri” saplı yapılar oluşturan bir tümör tipidir. Bu tümörler genellikle mesanenin iç yüzeyinden dışarı doğru uzanır ve sistoskopi sırasında kolayca fark edilir.
Papiller tümörler genellikle yüzeyel (non-invaziv) özellikte başlar; ancak bazı olgularda kas tabakasına ilerleyebilir. Tedavi sonrası düzenli sistoskopi takipleri ile erken nükslerin tespiti mümkündür.
Erken evrede yakalanan papiller tümörler TUR-M yöntemiyle tamamen çıkarılabilir ve gerektiğinde BCG tedavisiyle desteklenebilir.

Sonuç

Sonuç olarak, mesane kanseri türleri, tanı ve tedavi sürecinin temelini oluşturur. Doğru türün belirlenmesi, uygun cerrahi, kemoterapi veya immünoterapi seçiminin yapılmasını sağlar. Bu nedenle, mesane kanseri tanısı alan hastalarda patolojik değerlendirme ve evreleme kadar, tümörün histolojik tipi de tedavi başarısı açısından kritik öneme sahiptir. Erken tanı ve kişiye özel yaklaşım, hastalığın kontrol altına alınmasında en etkili yoldur.

Kaynaklar:

Email

Telefon

Adres