Yapay Mesane Ameliyatı Sonrası Erkeklerde Cinsellik
Yapay mesane ameliyatı sonrası erkeklerde cinsellik, cerrahinin türüne, sinir koruma durumuna ve hastanın genel sağlık durumuna bağlı olarak değişkenlik gösterebilir. Radikal sistektomi sonrası yapılan yapay mesane, özellikle mesane kanseri nedeniyle uygulanan büyük bir cerrahi girişimdir. Bu ameliyat sırasında mesane, prostat ve seminal veziküller genellikle çıkarıldığı için, erkeklerde cinsel fonksiyonlar üzerinde önemli etkiler olabilir. Erektil disfonksiyon, retrograd ejakülasyon ve libido kaybı en sık karşılaşılan sorunlardır.
Yapay Mesane Ameliyatı Sonrası Erkeklerde Cinsellik
Sertleşme Bozukluğu
Yapay mesane ameliyatı sonrası erkeklerde cinsellik, erektil disfonksiyon riski nedeniyle etkilenebilir. Erektil disfonksiyon, yani sertleşme bozukluğu, yapay mesane ameliyatı sonrası en sık görülen cinsel fonksiyon bozukluğudur. Bunun başlıca nedenleri şunlardır;
Sinir Hasarı: Erektil fonksiyonun korunması, operasyon sırasında nervus pelvicus ve nervus cavernosus gibi sinirlerin korunup korunmamasına bağlıdır.
- Sinir koruyucu cerrahi uygulandıysa, ereksiyon fonksiyonu korunabilir ve zamanla düzelebilir.
- Sinir koruyucu cerrahi uygulanmadıysa, kalıcı erektil disfonksiyon gelişme riski yüksektir.
Kan Akımı Azalması: Penis ve pelvik bölgedeki damarların etkilenmesi ereksiyon kalitesini düşürebilir.
Cerrahi Stres ve Rehabilitasyon Süreci: Uzun süren cerrahi sonrası iyileşme süreci, sinirlerin ve kasların eski fonksiyonlarına dönmesini geciktirebilir.
Tedavi Seçenekleri
Yapay mesane ameliyatı sonrası erkeklerde cinsellik, erektil disfonksiyon riski nedeniyle etkilenebilir, ancak çeşitli tedavi seçenekleri mevcuttur. Bunlar;
- PDE5 inhibitörleri: Sildenafil (Viagra), tadalafil (Cialis), vardenafil gibi ilaçlar kullanılır. Sinir koruyucu cerrahi sonrası erektil fonksiyonun geri kazanılmasını destekleyebilir.
- Vakum cihazları: Penis içine kan akışını artırarak mekanik olarak ereksiyon sağlar.
- İntrakavernöz enjeksiyonlar: Prostaglandin E1 (Alprostadil) enjeksiyonları, kan akışını artırarak ereksiyon oluşturabilir.
- Penil protez: Diğer tedavilere yanıt alınamazsa cerrahi ile penil protez yerleştirilebilir.
Retrograd Ejakülasyon
Retrograd ejakülasyon, boşalma sırasında meninin penisten dışarı atılmak yerine mesaneye geri kaçması durumudur. Genellikle prostat veya mesane ameliyatları, diyabet, sinir hasarı veya bazı ilaçlar nedeniyle oluşur. Boşalma sonrası meni miktarının az olması veya hiç çıkmaması, idrarda bulanıklık ve kısırlık gibi belirtiler gösterebilir. Tedavisi, ilaçlar veya üreme tedavileri ile mümkündür.
Radikal sistektomi sonrası prostat ve seminal veziküller çıkarıldığı için meninin üretimi ve dışarı atılması mümkün olmaz. Bu nedenle:
Libido (Cinsel İstek) Kaybı
Yapay mesane ameliyatı sonrası erkeklerde cinsellik, psikolojik ve fiziksel faktörlerden etkilense de, uygun terapilerle sağlıklı bir şekilde sürdürülebilir.
- Hormonal Değişiklikler: Prostatın çıkarılması sonrası testosteron seviyelerinde düşüş meydana gelebilir, bu da libido kaybına yol açabilir.
- Psikolojik Etkenler: Depresyon, özgüven kaybı ve vücut imajındaki değişiklikler cinsel isteği olumsuz etkileyebilir.
- Yorgunluk ve Fiziksel Zorluklar: Büyük bir cerrahi sonrası iyileşme süreci uzundur ve hasta genel olarak kendini yorgun hissedebilir.
Libido Kaybı İçin Çözümler
- Testosteron seviyeleri düşmüşse, hormon replasman tedavisi (TRT) düşünülebilir.
- Psikolojik destek ve çift terapisi, cinsel isteğin yeniden kazanılmasına yardımcı olabilir.
Yapay Mesane Ameliyatı Sonrası Erkeklerde Cinsellik ve Cinsel Rehabilitasyon
Yapay mesane ameliyatı sonrası erkeklerde cinsellik, cinsel terapiler ve destek tedavileriyle iyileştirilebilir ve hastaların yaşam kalitesi artırılabilir. Erektil fonksiyonun geri kazanılması için erken rehabilitasyon programları önerilmektedir:
- Erken PDE5 inhibitörü kullanımı: Sinir koruyucu cerrahi yapılan hastalarda, ameliyat sonrası erken dönemde sildenafil veya tadalafil kullanımı, erektil fonksiyonun daha iyi toparlanmasını sağlayabilir.
- Düşük yoğunluklu şok dalga tedavisi (LI-ESWT): Son yıllarda, erektil fonksiyonu iyileştirmede umut verici sonuçlar göstermektedir.
- Pelvik taban kas egzersizleri (Kegel egzersizleri): Ereksiyon ve idrar kontrolü için faydalı olabilir.
Sonuç
Yapay mesane ameliyatı sonrası erkeklerde cinsellik, hastanın ameliyat öncesi sağlık durumu, cerrahi sırasında sinirlerin korunup korunmadığı ve iyileşme süreci gibi birçok faktörden etkilenebilir. Ameliyat sonrası bazı erkeklerde erektil disfonksiyon görülebilirken, ilaç tedavileri, vakum cihazları, enjeksiyon tedavileri veya penil protez gibi yöntemlerle cinsel fonksiyon desteklenebilir. Ayrıca, psikolojik destek ve cinsel terapi de bu süreçte önemli rol oynayabilir. Hastaların doktorlarıyla açık iletişim kurarak, kendilerine en uygun çözüm yollarını belirlemeleri, cinsel yaşamlarının sağlıklı bir şekilde devam etmesine yardımcı olabilir.
Sinir koruyucu cerrahi uygulanmışsa, erektil fonksiyonun %30-80 oranında geri kazanılabileceği bildirilmiştir. Ancak iyileşme süreci 6 ay ile 2 yıl arasında sürebilir.
Eğer sinir koruyucu cerrahi uygulanmadıysa, kalıcı ED riski yüksektir ve penil protez gibi daha invaziv tedaviler gerekebilir.
Libido kaybı, ancak hormon desteği ve psikolojik destek faydalı olabilir.
Bu süreçte erken dönem cinsel rehabilitasyon uygulanması, fonksiyonların geri kazanılması açısından önemlidir.
Prof. Dr. Yusuf İLBEY
Üroloji Uzmanı
Kaynaklar: