Mesane Çıkarılması

Mesane çıkarılması, tıbbi adıyla sistektomi, mesanenin tamamen cerrahi olarak alınması işlemidir. Mesane alınması, daha çok kas tabakasına yayılmış mesane kanseri nedeniyle uygulanır. Bu ameliyat, hastanın yaşamını kurtarmak veya yaşam kalitesini artırmak için yapılan büyük bir cerrahi müdahaledir. Mesane alındıktan sonra idrarın vücuttan atılabilmesi için alternatif yollar oluşturulur. Bu süreç, hastanın yeni yaşam düzenine uyum sağlamasını gerektirir ve farklı cerrahi yöntemler ile uygulanabilir. Bu yazıda, mesane çıkarılmasının nedenleri, ameliyat süreci, iyileşme dönemi ve hastaların yaşam kalitesine etkileri hakkında detaylı bilgiler bulabilirsiniz.

Mesane Çıkarılması (Sistektomi) Nedir?

Mesane Alınması-Sistektomi

Mesane çıkarılması (sistektomi), mesanenin cerrahi olarak tamamen alınması işlemidir. Bu operasyon genellikle kas tabakasına yayılmış mesane kanseri, ciddi mesane hastalıkları, mesane fonksiyonlarının geri dönüşü olmayan şekilde bozulması veya ağır mesane travmaları nedeniyle yapılır. Ameliyat sırasında mesanenin tamamı alınabileceği gibi, bazı hastalarda yalnızca kanserli veya hastalıklı bölge çıkarılarak kısmi sistektomi uygulanabilir.

Mesane Neden Alınır?

Mesane çıkarılmasının en yaygın sebebi, kas tabakasına yayılmış mesane kanseridir. Bunun dışında ağır interstisyel sistit, mesane travması veya idrar fonksiyonlarının ciddi şekilde bozulduğu nörojen mesane gibi hastalıklarda da bu işlem gerekebilir.

Mesane Çıkarıldıktan Sonra Ne Olur?

Mesane alındıktan sonra hastanın idrar yolları farklı bir şekilde düzenlenir. Bunun için üç temel yöntem vardır:

Mesane Çıkarılması ve Karına Torba Bağlanması

İleal Konduit (Karına İdrar Torbası Bağlanması): İdrar, bağırsaktan yapılan bir tüp aracılığıyla karın dışına bağlanan torbaya yönlendirilir.

Kontinans Rezervuarı : Bağırsaktan içerde bir idrar depolama kesesi yapılır ve hasta belirli aralıklarla kateter kullanarak idrarını boşaltır.

Yapay Mesane (Ortotopik Neobladder, Yeni Mesane): Bağırsaktan yeni bir mesane yapılarak idrar yoluna bağlanır. Bu yöntemde hasta doğal yolla idrar yapabilir, ancak bazı hastalar kateter kullanmak zorunda kalabilir.

Mesanesi Alınan Kişi İdrar Yapabilir Mi?

Eğer yapay mesane ameliyatı uygulanmışsa, hasta idrarını doğal yoldan yapabilir. Ancak idrar yapma hissi değişebilir ve bazı durumlarda kateter desteği gerekebilir. İleal konduit yöntemi ile mesanesi alınan hastalar, idrar torbası kullanarak idrarlarını dışarı atar. Indiana poşu olan hastalar ise düzenli aralıklarla kateterle idrarlarını boşaltır.

Mesane Çıkarılması (Sistektomi) Ameliyatı Yöntemleri

Mesane çıkarılması ameliyatı (sistektomi), hastanın genel sağlık durumu, kanserin yayılma derecesi ve cerrahın tercihine bağlı olarak farklı yöntemlerle gerçekleştirilebilir. Günümüzde üç temel ameliyat yöntemi bulunmaktadır: Açık cerrahi, laparoskopik cerrahi ve robotik cerrahi.

Açık Cerrahi Yöntemle Mesane Çıkarılması 

Açık cerrahi, geleneksel ve en yaygın kullanılan yöntemlerden biridir. Bu teknikte, cerrah karın bölgesinde büyük bir kesi yaparak mesaneye ulaşır ve mesaneyi çıkarır. Bu yöntemin avantajı, cerrahın ameliyat sırasında dokulara doğrudan erişebilmesidir. Ancak açık cerrahi, diğer yöntemlere göre daha fazla kan kaybına, daha uzun hastanede kalış süresine ve iyileşme sürecinin uzamasına neden olabilir.

Laparoskopik Yöntemle Mesane Çıkarılması

Laparoskopik cerrahi, karında açılan küçük kesiler aracılığıyla yapılan minimal invaziv bir yöntemdir. Bu yöntemde cerrah, özel cerrahi aletler ve bir kamera kullanarak ameliyatı gerçekleştirir. Laparoskopik ameliyatın avantajları arasında daha az kan kaybı, daha az ağrı ve daha kısa iyileşme süresi bulunur. Ancak, teknik olarak zor bir işlem olduğu için her hastaya uygun olmayabilir ve deneyimli bir cerrah gerektirir.

Robotik Cerrahi İle Mesane Çıkarılması 

Robotik cerrahi, laparoskopik yöntemin ileri bir versiyonudur ve Da Vinci Cerrahi Robotu gibi robotik sistemler kullanılarak gerçekleştirilir. Cerrah, bir konsol aracılığıyla robotik kolları yönetir ve yüksek hassasiyetle mesaneyi çıkarır. Robotik cerrahinin avantajları arasında daha az kanama, daha az komplikasyon, daha küçük kesiler ve daha hızlı iyileşme süreci bulunur. Ancak, robotik cerrahi her hastanede mevcut olmayabilir ve diğer yöntemlere göre daha maliyetli olabilir.

Sistektomi İçin Hangi Yöntem Tercih Edilmelidir?

Hangi yöntemin tercih edileceği, hastanın genel sağlık durumu, kanserin yayılma durumu, cerrahın deneyimi ve hastanenin teknik donanımı gibi faktörlere bağlıdır. Açık cerrahi daha kapsamlı bir müdahale sunarken, laparoskopik ve robotik cerrahiler hastalar için daha hızlı iyileşme süreci sağlayabilir. Karar, doktor ve hasta tarafından birlikte değerlendirilmelidir.

Sistektomi Ameliyatı Kaç Saat Sürer?

Ameliyatın süresi, kullanılan cerrahi yönteme göre değişir. Açık cerrahi ile yapılan mesane çıkarma işlemi genellikle 4 ila 6 saat arasında sürer. Robotik cerrahi ile yapılan ameliyatlar daha az kan kaybı ve daha hızlı iyileşme avantajı sağlarken, süre açısından benzerlik gösterebilir.

Mesane Alındıktan Sonra Hastanede Kaç Gün Kalınır?

Ameliyat sonrası hastanede kalış süresi, hastanın genel sağlık durumuna bağlı olarak değişebilir. Genellikle 7 ila 14 gün arasında hastanede kalmak gerekebilir. İlk günlerde yoğun bakım ünitesinde takip gerekebilir.

Ameliyat Sonrası İyileşme Süreci Nasıldır?

İlk birkaç hafta boyunca ağrı, halsizlik ve bağırsak fonksiyonlarında değişiklikler görülebilir. İdrar yollarının yeni düzenine alışmak zaman alır. Çoğu hasta 6 ila 12 hafta içinde normal günlük aktivitelerine dönebilir. Düzenli doktor kontrolleri ve yaşam tarzı değişiklikleri iyileşme sürecinde önemlidir.

Mesane Çıkarılması Cinsel Hayatı Nasıl Etkiler?

Erkeklerde sinirlerin korunamaması durumunda sertleşme sorunu yaşanabilir. Ancak bazı durumlarda sinir koruyucu cerrahi ile bu risk azaltılabilir. Kadınlarda ise vajina daralabilir veya cinsel fonksiyonlarda değişiklikler meydana gelebilir. Bu durumların yönetimi için doktor önerileri önemlidir.

Ameliyattan Sonra Kanser Tekrarlayabilir Mi?

Evet, mesane çıkarıldıktan sonra bazı hastalarda kanser tekrarlayabilir. Bu nedenle düzenli kontrollerin aksatılmaması gereklidir. Hastalar, doktorlarıyla birlikte belirlenen takip programına uyarak erken teşhis şansını artırabilir.

Mesane Çıkarıldıktan Sonra Yaşam Kalitesi Nasıl Olur?

Hastalar yeni duruma adapte olabilir, ancak yaşam tarzlarında değişiklikler yapmaları gerekebilir. Diyet düzenlemeleri, hijyen kurallarına dikkat edilmesi ve düzenli doktor kontrolleri önemlidir. Özellikle ilk aylarda yeni idrar yollarına alışma süreci zorlayıcı olabilir, ancak çoğu hasta zamanla normal yaşantısına uyum sağlayabilir.

Sonuç

Mesane çıkarılması (sistektomi), genellikle mesane kanseri tedavisinde uygulanan bir yöntemdir. Ameliyat sonrası süreç, hastanın yeni idrar yollarına uyum sağlamasını gerektirir ve yaşam tarzında bazı değişiklikler yapmasını zorunlu kılabilir. Ancak, doğru cerrahi yöntem seçildiğinde ve düzenli doktor kontrolleri ile takip edildiğinde, hastalar sağlıklı ve aktif bir yaşam sürdürebilir. Bu nedenle, mesane çıkarılması gerekliliği olan hastalar için kapsamlı bir değerlendirme yapılmalı, ameliyat sonrası süreç dikkatle planlanmalı ve hastaların fiziksel olduğu kadar psikolojik desteğe de erişimi sağlanmalıdır.

Prof. Dr. Yusuf İLBEY

Üroloji Doktoru

Kaynaklar:

1. https://www.mayoclinic.org/tests-procedures/cystectomy/about/pac-20385108
2. https://www.cancerresearchuk.org/about-cancer/bladder-cancer/treatment/invasive/surgery/removing-bladder